قبل از پرداختن به بیماری شقاق مقعدی ؛ یک سوال ساده از شما بپرسیم! آیا تا به حال لب شما ترک خورده است؟ اگر به آخرین باری که لب‌تان دچار ترک شده که معمولاً مربوط به فصول سرما است فکر کنید، احتمالاً متوجه می‌شوید که ابتدا پوست لب خشک و سپس شروع به ترک برداشتن کرده است. اگر به ترک لب‌تان بی‌توجهی می‌کردید، خشکی آن به قدری شدت می‌یافت که باعث وسیع و عمیق شدن ترک و در نهایت خونریزی در آن میشد. این مثال ساده نمونه‌ی بارزی از یک نوع شقاق بود که می‌تواند بارها برای بدن هر فردی رخ داده باشد.
شقاق یک ترک‌خوردگی باریک با طول و عمق مشخص است که ممکن است در پوست یا یک دیواره‌ی یا غشای مخاطی ایجاد شود. شقاق یک بیماری بسیار شایع است که اگر زود اقدام به پیگیری آن شود می تواند به راحتی درمان شود. بسته به ناحیه‌ای که دچار شکاف یا ترک ایجاد شده است انواع شقاق در بدن انسان ایجاد و نام‌گذاری می‌شود. شقاق مقعدی و شقاق پا، دو شکاف مشترکی هستند که در بدن رخ می‌دهند.
بیماری شقاق مقعدی بسیار رایج بوده و زنان، مردان و به ویژه کودکان را درگیر خود می کند. یکی از اصلی ترین علت های به وجود آمدن فیشر آنال یبوست و مدفوع سفت و زخیم می باشد.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی با نام علمی فیشر آنال فقط یک ترک یا پارگی دیواره‌ی پوشش داخلی بدن یا سطوح خارجی پوست است که نباید با برش اشتباه شود. در شقاق کشش دیواره باعث از هم گسیختگی آن می‌شود که در صورت عدم درمان فیشر به موقع به زخم‌های باز بزرگ تبدیل خواهد شد که می‌تواند عضلات زیرین را نیز درگیر کند.
حال اگر این ترک یا پارگی در دیواره‌ی درونی کانال مقعد ـ لوله کوتاه مابین دو دریچه‌ی ابتدایی و انتهایی مقعد که چهار سانتی‌متر انتهایی لوله‌ی گوارشی یعنی راست‌روده را تشکیل می‌دهدـ رخ دهد، شقاق مقعدی نامیده می‌شود. فیشر مقعد یک بیماری شایع است که اغلب با دیگر اختلالات ناحیه‌ی مقعد مانند بواسیر اشتباه گرفته می‌شود.
محل شقاق کجاست ؟
شقاق مقعدی به شکل یک قطره اشک خطی دردناک و یا ایجاد شکاف در بافت پوششی نرم و مرطوب (مخاط) قسمت انتهایی کانال مقعد ظاهر می‌شود که در کوتاه مدت معمولاً تنها شامل سطح پوششی دیواره‌های داخلی مقعد و در بلندمدت به صورت عمقی‌تر تمام ضخامت مخاط مقعد را درگیر می‌کند. شقاق با شیوع یکسان در هر دو جنس زن و مرد اتفاق می‌افتد. البته احتمال شقاق مقعدی در زنان پس از زایمان و در افراد مبتلا به بیماری کرون بیشتر است. این بیماری اغلب در سنین جوانی و میانسالی رخ می‌دهد. با افزایش سن احتمال ابتلا به فیشر مقعد کم می‌شود. این بیماری در کودکان کمتر از یک سال نیز بسیار دیده می‌شود.
در نیمی از موارد امکان بهبود با خودمراقبتی فرد و اصلاح عادات غلط تغذیه‌ای و جلوگیری از یبوست وجود دارد. با این حال احتمال عود بیماری در صورت تکرار فشار در ناحیه‌ی آسیب دیده هست. شکست درمان سنتی شقاق نشانه‌ای برای درمان جراحی آن است. امروزه محققان به شدت دنبال راهی برای پیدا کردن یک درمان دارویی مؤفق و جایگزین درمان جراحی فیشر مقعدی هستند.
دلیل یا علت شقاق مقعدی
بیماری شقاق یا فیشر در اثر ضربه و فشار به پوشش داخلی دیواره‌ی مقعد هنگام اجابت مزاج یا دیگر علل کشش کانال مقعد ترک یا شکاف ایجاد می‌شود. البته با وجود اینکه علت دقیق شقاق مقعدی ناشناخته است، اما تصور می‌شود که عامل شروع بیماری همین ضربه‌ی سخت به دیواره کانال مقعد است. گاهی اوقات ضربه به دلیل حرکت مدفوع خشک و سفت یا خیلی شل می‌تواند به دیواره‌ی مخاطی مقعد آسیب بزند. افرادی که عضلات دریچه‌ای ناحیه‌ی مقعد تنگ‌تری دارند بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. ایجاد شکاف ناشی از بیماری التهابی روده، عفونت مقعد و تومور از نادرترین دلایل فیشر مقعدی هستند.
افراد با رژیم‌های غذایی غلط و عدم مصرف کافی فیبر مانند میوه و سبزیجات خود را در معرض ابتلا به بیماری فیشر مقعدی قرار می‌دهند. از طرفی جراحی‌های ناحیه‌ی مقعد بعدی و به هر دلیلی فرد را مستعد تنگی دریچه‌ی مقعدی و در نتیجه در معرض روند آسیب ناشی از ضربه‌ی مدفوع سفت و سخت قرار می‌دهد که خود مکانیزم ایجاد یک بیماری شقاق مقعدی است.
بیماران مبتلا به اختلالات زمینه‌ای دریچه‌ی مقعد با احتمال بیشتری دچار آسیب شکاف و ترک مقعدی طی ضربه به آن خواهند شد. طی مطالعات انجام شده بیشتر افراد مبتلا به شقاق مقعدی، حداقل به یک بیماری زمینه‌ای دریچه‌ی مقعدی مبتلا هستند. بزرگ شدن غیر طبیعی عضلات دریچه‌ای مقعد یکی از اختلالات شایع زمینه‌ای این ناحیه است که باعث ایجاد فشار در کانال حتی در مواقع استراحت عضلات می‌شود. در واقع بیشتر افراد مبتلا به فیشر این اختلال فشار مضاعف را همیشه حتی در حالت استراحت عضله نیز دارند. احتمال ایجاد فیشر در ناحیه‌ی خط وسط دیواره‌ی پشتی کانال مقعد به دلیل ضعف و حساسیتی که دارد، بیشتر است.
برای بیشتر افراد این سؤال پیش می‌آید که چرا با وجود توانایی بدن در بهبود خود‌به‌خودی زخم‌های کوچک در بیشتر موارد نمی‌تواند ترک کوچک موجود در مخاط مقعد را برطرف کند و بیماری ماه‌ها طول می‌کشد؟ جواب آن بسیار ساده است زیرا عواملی درون محیط مقعد مانع بهبود خودبه‌خود ترک خواهند شد. یکی عبور مدفوع که با هر بار اجابت مزاج منجر به سایش و تحریک فیشر خواهد شد و دیگری انقباضی که در عضلات دریچه‌ی مقعد اتفاق می‌افتد خونرسانی به محل فیشر را کم و درنتیجه احتمال گردش خون در بافت‌های آسیب‌دیده آن و اطرافش را کم و بهبودی را به تأخیر می‌اندازد. بدین ترتیب علت‌های اساسی ایجاد بیماری فیشر شامل:
- اسهال طولانی مدت
- یبوست مزمن (بیشتر در بزرگسالان)
- عادت تمیز کردن مقعد به صورت خشن با دستمال‌های زبر
- رابطه‌ی جنسی مقعد
- عضلات دریچه مقعدی بیش از حد تنگ
- بارداری
- سرطان راست روده
- بیماری‌های التهابی روده و بیماری‌های مقاربتی
- بیماری کرون
- خاراندن مقعد (به صورت یک حرکت پاسخی خارش ناشی از انگل روده‌ای مانند کرمک)
- آسیب مقعد هنگام زایمان سخت
عوارض این بیماری
شقاق مقعدی با بیماری های جدی تری مانند سرطان روده ارتباطی ندارد، اگرچه سرطان مقعد ممکن است شبیه به زخم شقاق باشد، با این حال برخی از عوارض احتمالی این عارضه عبارتند از:
- شقاق مزمن مقعد: این نوع شکاف به مرور زمان بهبود نمی یابد. بلکه می تواند باعث ایجاد بافت اسکار گسترده تری در محل خود زخم شود.
- فیستول مقعدی: «تونل‌های» غیرطبیعی کانال مقعد را به اندام‌های اطراف، معمولاً سایر قسمت‌های روده، می‌پیوندند. در صورتی که فیشر آنال درمان نشده باقی مانده و عفونت کند، می تواند فیستول را بوجود بیاورد.
- تنگی مقعد: به دلیل اسپاسم اسفنکتر مقعد یا انقباض بافت اسکار، کانال مقعد به طور غیر طبیعی باریک شده و فرد دچار تنگی رکتوم می شود.
- علائم و نشانه‌های بیماری شقاق یا فیشر مقعدی
- بهترین روشهای درمان شقاق یا فیشر
- درمان خانگی شقاق یا فیشر مقعدی
- درمان دارویی شقاق یا فیشر مقعد
- درمان شقاق یا فیشر مقعد با طب سنتی
- درمان شقاق مقعدی با عسل
- عکس شقاق مقعدی
دکتر من به خاطر اینکه در روز چند قطره خون از مقعدم میومد کلونوسکوپی انجام دادم و مشخص شد که شقاق مزمن دارم حالا موندم که چیکار کنم
سلام حدود دو ماه میشه که متوجه شدم شقاق مقعدی دارم و هر درمان خونگی که فکرشو بکنین امتحان کردم ولی هیچ تاثیری نداشته میتونم برای عمل با لیزر اقدام کنم؟
با سلام
بله میتونید برای لیزر شقاق اقدام کنید. مشاوره و تعیین نوبت از طریق شماره تلفن : ۰۲۱۸۶۰۸۴۹۶۱ – ۰۹۱۹۸۷۷۰۲۸۴
سلام دکتر خسته نباشید من عمل جراحی همورویید چند سال پیش انجام دادم ولی باز هم خون بعضی موقع از معقدم هنگام اجابت مجاز می آید به دکتر رفتم کنوسکپی انجام دادام گفت سالم است باز هم چند روز خون می اید قطع می شود چه کار کنم ممنون از راهنمتیی شما
با سلام
خونریزی این ناحیه مقعدی می تواند مربوط به وجود یک بیماری مقعدی و یا بازگشت بیماری هموروئید و یا مربوط به بیماری‌های گوارشی و حتی جدی دیگر نیز باشد ممکن است برای تشخیص آن نیاز به انجام کلونوسکوپی مجدد داشته باشید به هر حال بدون معاینه بالینی شما نمیتوان درباره علت خونریزی نظر قطعی داد بهتر است به سلامت خود اهمیت داده این موضوع را مجدد پیگیری کنید زیرا این خونریزی نشانه وجود یک بیماری و مشکل بوده و حتماً نیاز به درمان دارد.
سلام الان یک سالی میشه این بیماریو دارم .معقدم پاره شده و رودم جا به جا شده دیگه نمیتونم زندگی کنم کلا خون ریزی و درد دارم چیکار کنم .هزینه درمانیش چقدره وطول درمان
با سلام
برای بررسی وضعیت بیماری خود باید حضوری مراجعه کرد معاینه بالینی شوید و بسته به نوع و شدت بیماری درمان مناسب دارویی و یا غیر آن تجویز خواهد شد نگران نباشید در صورت نیاز به جراحی با کمک روشهای نوین لیزری امکان جراحی بدون درد و خونریزی و سرپایی تحت بی حسی موضعی وجود دارد به صورتی که در همان روز مراجعه مرخص شده و از روز بعد زندگی عادی روزمره خود را آغاز کنید البته نیاز است تا از عوامل محرک بازگشت بیماری دوری نمایید.
سلام
حدودا یکی دوسالی میشه هرزگاهی هر وقت ک مدفوع سفت میکنم بعد مدفوع چند قطره خون رقیق میبینم روی کاسه دستشویی و طی یهفته خوب میشد الان از قبل عید بازم این مشکل برام‌پیش اومده ولی اینبار دکتر رفتم قرص ونوویتال و پودر موسیلیوم و شربت لاکتولوز داده بهم سه چهار روزه مصرف میکنم ولی بهتر نشدم میشه راهنماییم کنید لطفا
درد به هنگام خونریزی ندارم
بخاطر شرایط کارم تحرکم کمه برنامه غذاییم همش برنج شده و شب کارم همش مجبورم صبحا زیاد بخوابم ک فکر میکنم بی تاثیر نیست !
با سلام
لازم است برای بررسی وضعیت بیماری خود حضوری مراجعه کرده تحت معاینه بالینی قرار بگیرید حتی لازم است تست های کمک تشخیصی مانند کلونوسکوپی برای تشخیص قطعی محل خونریزی انجام شود در صورتی که درمان دارویی برای شما کافی نباشد ممکن است نیاز به اقدامات درمانی غیر دارویی نیز پیدا کنید به هر حال لازم است این موضوع را جدی گرفته قبل از تشدید وخامت بیماری و بروز علایم آزار دهندی دیگر و قرار گرفتن در معرض کم خونی درمان مناسب خود را شروع کنید.
سلام. وقت شما بخیر؛ همسرم حدود دو سال پیش به دلیل سرطان لنفاوی استخوان تحت شیمی درمانی قرار گرفتن؛ الان حدود یک سال هست که دیگه هیچ دارویی استفاده نمی کنن.در طول مدتی که گذشته دچار اسهال مداوم بودن که گاهی دلپیچه هم همراهش بوده اما چند وقتی هست که استفراغ هم دارن و در طول روز حداقل یک بار استفراغ براش اتفاق میوفته و مدام حالت تهوع داره. وزنش به شدت پایین اومده و درجه حرارت بدنش مدام تغییر می کنه. متاسفانه از ترس امکان خبر برگشت سرطان حاضر نیست به پزشک مراجعه کنه و مدام به من میگه… Read more »
سلام اگر بیماری فیشرپیش روی کند امکان عمل هست بطوری ک دکتر گفته ب روده رسیده؟؟؟؟؟؟امکان بهبودهست؟
با سلام
بله امکان درگیری قسمت های بالاتر مقعد و روده نیز وجود دارد اما نگران نباشید امروز با کمک ابداع روشهای نوین لیزری دیگر نیاز به انجام درمان جراحی سخت و طولانی مدت نیست با کمک این روش سرپایی تحت بیحسی موضعی درمان شده می توانید در همان روز مراجعه مرخص شوید به خانه بازگردید این روش نیازی به مراقبت و استراحت طولانی مدت ندارد بلکه از روز بعد می توانید زندگی عادی روزمره خود را آغاز کرده نیازی به مراقبت و حمایت دیگران نداشته می توانید به محیط کاری بازگردید
سلام میخواستم بدونم از راه رابطه ی مقعدی هم ایدز میتونه منتقل شه یانه
با سلام
بله تماس با مایع منی از طریق مقعد نیز می تواند بیماری اچ آی وی را منتقل کند.
پشاشیدن خون ببیرون شقاق است یا همورویید
با سلام از جهیدن خون نمیتوان نوع بیماری مقعدی ایجاد شده هموروئید و شقاق را تشخیص داد لازم است تا حضوری مراجعه کرده و تحت مشاهده و معاینه بالینی قرار بگیرید از طرفی خونریزی شدید می‌تواند شما را در معرض کم‌خونی و عوارض دیگر قرار داده و یا نشانه وجود بیماری های گوارشی باشد که نیاز به پیگیری فوری دارد و بهتر است به سلامت خود اهمیت داده هر چه زودتر برای تعیین نوع بیماری و دریافت درمان مناسب آن قبل از تشدید آسیب بافتی و وخیم شدن بیماری حضوری مراجعه کنید در صورت مراجعه به موقع می‌توانید در مدت… Read more »
سلام بیشتر از سه ماه است که به دلیل خونریزی شدید از مقعدو بیرون زدگی عمل جراحی کردم البته بدون کلونسکوپی( چون خونریزی شدید بود)الان درد شدید و بیرون زدگی و گاها چند قطره خون موقع دفع دارم.دکتر که عمل کرد میگه مشکلی نداری و طبیعی است. لطفا راهنمایی کنید
با سلام
در روند درمان و بهبودی خود صبور باشید اگر پزشکتان معاینه کرده و طبیعی بودن شرایط آن را تایید نموده باید برای بهبودی کامل حوصله به خرج داده و مراقب باشید شکمتان روان کار کند و دچار یبوست نشوید.