واریس چیست؟ درمان واریس پا با لیزر و جراحی+ عکس

رگ‌ها عروق هستند که خون را از همه‌ی اعضای بدن به سمت قلب و ریه باز می‌گردانند. هنگامی که ارگان‌های مختلف برای انجام عملکردهای خود از اکسیژن خون استفاده می‌کنند، خون مورد استفاده خود را که حاوی مواد زائد (مانند دی اکسید کربن) است به رگ‌ها آزاد می‌کنند. پس از آن خون موجود در رگ‌ها به قلب منتقل می‌شود و به ریه‌ها؛ جایی که دی اکسیدکربن‌ زدایی شده و اکسیژن بیشتری توسط خون بارگذاری می‌شود ـ باز می‌گردد و توسط شریان‌ها به سمت دیگر بدن منتقل می‌شود.

در این مطلب با بیماری واریس آشنا شده و نسبت به همه عوامل آن از جمله علتها، علائم بروز واریس، انواع مختلف آن و حتی نحوه پیشگیری و درمان واریس آشنا خواهید شد. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

واریس چیست؟

رگ‌هایی که به سطح پوست نزدیک می‌شوند، رگ‌های سطحی نام دارند. رگ‌های عمیق‌تر و نزدیک به مرکز بدن، رگ‌های عمیق نامیده می‌شوند. رگ‌های دیگری نیز وجود دارد که رگ‌‌های سطحی را به رگ‌های عمیق متصل می‌کنند و رگ‌های رابط نامیده می‌شوند. رگ‌های سطحی و شاخه‌های آن‌ها نزدیک به پوست هستند و رگ‌های عمیق در عضله و بافت همبند قرار می‌گیرند. رگ‌های بزرگ‌تر دارای دریچه‌های یک طرفه هستند تا مانع از بازگشت و تجمع خون در جهت گرانش زمین و ایجاد واریس شوند. به طور کلی، خون از وریدهای سطحی به رگ‌های عمیق می‌رود و از آنجا از طریق شبکه‌ای از وریدهای بزرگ‌تر به قلب منتقل می‌شود.

علت واریس پا

رگ‌های واریسی زمانی که دریچه‌های معیوب در رگ‌ها اجازه جریان خون عادی را نمی‌دهند، بزرگ و منبسط شده و با خون پر می‌شوند بنابراین اصلی ترین علت واریس پا در زنان و مردان، عدم عبور خون به صورت نرمال است. رگ‌های واریسی معمولاً متورم و برجسته بوده و با رنگ آبی، بنفش تیره یا قرمز ظاهر می‌شوند و آن‌ها در اغلب موارد دردناک و ناراحت کننده هستند.

اگر کشش و انعطاف‌پذیری دیواره‌های ورید کاهش یابد، دریچه نیز ضعیف می‌شود. هنگامی که این دریچه‌ها ضعیف و خراب شوند، خون شروع به جمع شدن درون رگ‌های خونی به جای برگشت به سمت قلب می‌کند، سپس رگ‌ها بزرگ و متورم می‌شوند. رگ‌های واریسی اغلب روی پاها تأثیر می‌گذارند.

رگ‌های واریس در نزدیکی سطح پوست معمولاً جدی نیستند، اما گاهی اوقات می توانند به مشکلات دیگر منجر شوند. این عروق می‌توانند منجر به درد یا حتی زخم در پاها شوند. این عارضه را می‌توان ناشی از تضعیف دریچه‌های عروقی یا دیواره‌های آن و التهاب در رگ‌ها (فلبیت) دانست.
در اکثر موارد نیز، واریس در قسمت پایینی پاها ظاهر می‌شود. اگر بیمار تورم و درد و ناراحتی قابل ملاحظه‌ای را تجربه کند، درمان پزشکی لازم است. خوشبختانه، تعدادی از گزینه‌های درمانی موجود شامل روش‌های مراقبتی خانگی است.

بیشتر بخوانید: واریس بارداری

علائم واریس چیست و چگونه درمان می شود؟

به طور کلی علائم واریس بسیار شایع است. رگه‌هایی با ظاهر نامناسب و معمولاً بر روی پاها ممکن است همراه با درد، سوزش، تورم و یا در اطراف رگ‌های بزرگ بروز کند. علائم معمولاً در هوای گرم و پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدتر می‌شوند. با راه رفتن و استراحت دادن به پاها و بالا قرار دادن آن علائم بهتر خواهد شد. در بعضی موارد حتی می‌تواند تورم و تغییر رنگ ایجاد کند. در موارد شدید رگ‌ها به طور قابل توجهی خونریزی می‌کنند و زخم‌هایی در محل شکل می‌گیرند. بعضی از افراد ممکن است از احساس درد ناخوشایند و فشار روی وریدهای واریسی شکایت کنند.

زنان باردار و افراد چاق و دارای اضافه وزن بیشتر در معرض وریدهای واریسی هستند. در اکثر موارد، هیچ دردی وجود ندارد، اما علائم واریس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• رگه‌های پیچ خورده، متورم و یکپارچه به شکل طناب
• رگ‌های آبی یا بنفش تیره
• درد شدید
• خستگی
• احساس سنگینی در پاها بخصوص پس از ورزش و یا در شب
• خونریزی طولانی‌تر از حد طبیعی در صورت آسیب جزئی به ناحیه
• گرفتگی عضلات
• خارش در اطراف یک یا چند رگ
• ترومبوفلبیت (تشکیل لخته خون)
• مچ پا متورم و التهاب ناحیه
• تغییرات پوستی درخشان در نزدیکی وریدهای واریسی، معمولاً قهوه‌ای یا آبی رنگ
• اگزمای وریدی (قرمزی، خشکی و خارش پوست در ناحیه آسیب دیده)
• سندرم پاهای بی‌قرار در درصد بالایی از افراد مبتلا به این بیماری
• آتروفی بلانچ ( تکه‌های سفید نامنظم است که به نظر می‌رسد به شکل زخم در مچ پا ظاهر می‌شوند)

رگ‌های عنکبوتی مشابه رگ‌های واریسی اما کوچکتر هستند. رگه‌های عنکبوتی در نزدیکی سطح پوست و اغلب قرمز یا آبی هستند و معمولاً بر روی پاها اتفاق می‌افتند، اما می‌توانند بر روی صورت نیز پیدا شوند. رگه‌های عنکبوتی در اندازه‌های مختلف متفاوت هستند.

رگ‌های واریسی بسیار رایج بوده و معمولاً نشانه‌ای از یک مشکل جدی نیستند. اما در بعضی موارد، واریسی می‌تواند نشانه‌ای از انسداد در وریدهای عمیق‌تر به نام ترومبوز ورید عمقی باشد. ترومبوز ورید عمقی نیاز به پیگری فوری دارد.

انواع واریس

انواع مختلفی ازاین بیماری وجود دارد که معمولاً توسط دیواره‌ها و دریچه‌های ضعیف ایجاد می‌شوند. انواع واریس عبارت‌اند از:

• واریس صافن بزرگ: در صورتی که ورید صافن بزرگ و انشعابات اصلی آن که از مچ تا کشاله‌ی ران کشیده شده دچار واریس و برجسته شود، واریس ورید صافن نامیده خواهد شد که بیشتر در پشت و خارج ران و ساق پاها با ظاهری ناخوشاینده دیده می‌شود.

• واریس صافن کوچک: در صورتی که ورید صافن کوچک موجود در حد فاصل زردپی آشیل و ورید عمقی زیر زانو دچار واریس و برجسته شود، واریس صافن کوچک نام گرفته و بیشتر در پشت زانو و پشت مچ پا دیده می‌شود.

• واریسی شاخه‌ای: این نوع واریس شاخه‌ای به صورت تکه‌ای و برجسته از انشعابات ورید صافن بزرگ ناشی شده و بیشتر به شکل یک تکه و با قطر و برجستگی کمتر در پشت زانو دیده می‌شود.

• واریس متوسط: این نوع واریس که به راحتی بر روی پا قابل مشاهده و تشخیص است به رنگ کبود و با ظاهری ناخوشایند بروز کرده و در صورت عدم درمان به موقع منجر به عوارض جدی‌تری خواهند شد.

• واریس شدید: واریس‌هایی که به موقع درمان و پیگیری نشده‌اند، برجسته و بدشکل و شدید شده و با ایجاد عوارضی چون زخم پا و تورم شدید سلامت فرد را تهدید خواهند کرد و نیاز به اقدام درمان فوری دارند.

• واریس مشبک یا عنکبوتی: به عنوان رگه‌های نخ و یا عنکبوتی شناخته می‌شوند و خوشه‌های کوچک از رگ‌های آبی یا قرمز هستند که گاهی اوقات بر روی صورت یا پاها به خصوص ناحیه زیر زانو یا خارج ران ظاهر می‌شوند. آن‌ها بی ضرر هستند و بر خلاف وریدهای تنه برجسته نیستند و به اندازه دو الی سه میلی‌متر و به شکل شبکه تار عنکبوتی یا تور پخش می‌شوند. این نوع واریس در زنان نسبت به مردان شایع‌تر است.

عوارض

گاهی اوقات و در موارد بسیار شدید رگ‌های واریسی باعث پارگی یا ایجاد زخم‌های واریسی بر روی پوست خواهند شد که نیاز به درمان دارد. مداخلات و درمان‌هایی مانند جراحی، تخلیه توسط لیزر و اسکلروتراپی یا تکنولوژی‌های دیگر در مواردی که رگ‌ها باعث علائم قابل توجهی شوند و به درمان غیر مداخله‌ ای پاسخ ندهند، ضروری است.

اگر رگ‌های واریسی باعث ناراحتی فرد نشود نیازی به درمان نخواهد داشت. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری علائم جسمی ندارند. با این حال، ممکن است از وجود ظاهر بدشکل وریدهای واریس پا اظهار ناراحتی کنند. درد قفسه سینه یا تنگی نفس ممکن است وجود یک لخته خون در رگ‌های خونی قلب یا ریه‌ها را نشان دهد که در آن صورت باید بیمار بلافاصله به بخش اورژانس بیمارستان منتقل شود.

نحوه پیشگیری از واریس پا

فرد در معرض خطر ابتلا به این بیماری نمی‌تواند ژن‌های خود را تغییر دهد، اما می‌تواند تغییراتی در سبک زندگی خود به نفع جلوگیری از ابتلا به این بیماری انجام دهد. بهبود گردش خون و تنش ماهیچه‌ای می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری و یا عوارض اضافی آن را کاهش دهد. اقدامات مشابهی که افراد می‌توانند برای درمان ناراحتی ناشی از رگ‌های واریسی در خانه انجام دهند، در جلوگیری از واریس نیز کمک کننده است که عبارت‌اند از:

• ورزش: ورزش می تواند گردش خون را بهبود بخشد و به حفظ وزن سالم کمک کند.
• رسیدن به وزن ایده‌آل: داشتن وزن مناسب از وارد شدن فشار اضافی بر روی پاها می‌کاهد.
• رژیم غذایی پر فیبر و کم نمک: مواد غذایی پر فیبر مانند میوه و سبزیجات از ابتلا به یبوست جلوگیری کرده و از این طریق مانع وارد شدن فشار بیش از حد به عروق خواهند شد و از طرفی مصرف معقول و متعادل نمک نیز مانع از ادم و تورم وریدهای واریسی خواهد شد.
• اجتناب از پوشیدن کفش پاشنه بلند و جوراب‌های تنگ: کفش‌های پاشنه کوتاه به تقویت جریان خون در عضلات پشت پا کمک کرده و همانند کفش پاشنه بلند در این مسیر اختلال ایجاد نمی‌کنند. جوراب و لباس‌های تنگ نیز باعث انقباض و گرفتگی عضلات و اختلال در جریان خون می‌شوند.
• بالا بردن پاها هنگام استراحت: بهتر است در مدت زمان استراحت خود با کمک چند بالش پاها را بالاتر از سطح قلب قرار داده تا بازگشت خون به قلب تسهیل و فشار از روی عروق پا برداشته شود.
• تغییر موقعیت نشسته یا ایستاده به طور منظم: در صورتی که فرد مجبور به ایستادن طولانی مدت است باید هر چند دقیقه یک بار وزن خود را از پایی به پای دیگر منتقل کرده تا جریان خون در پاها مختل نشود و در صورت داشتن شغل کارمندی و نشسته هر نیم ساعت یک بار بایستد تا خون در پاها جمع نگردد.

انواع روشهای درمان واریس

درمان واریس به روشهای متعددی از پوشیدن جوراب مخصوص شروع شده، تا روشهای درمان خانگی واریس و تا به انجام لیزر یا عمل جراحی منتهی مشود. انتخاب شیوه درمانی مناسب با توجه به میزان حاد یا خفیف بودن بیماری و توسط متخصص تعین می شود. در ادامه با انواع این روشها آشنا خواهیم شد.

درمان واریس با لیزر

پزشکان از تکنیک‌های جدیدی در درمان واریس با لیزر استفاده می‌کنند تا رگ‌های واریسی و وریدهای عنکبوتی کوچک‌تر را ببندند. گاهی اوقات لیزر به عنوان مکمل اسکلروتراپی به منظور به حداکثر رساندن نتایج استفاده می‌شود. در این روش از هیچ برش یا سوزنی استفاده نخواهد شد.

درمان‌های لیزری سطحی واریس اغلب برای بستن رگ‌های کوچک و همچنین رگ‌های عنکبوت استفاده می‌شود. بنابراین رگ‌های عنکبوتی و وریدهای کوچک واریسی را می‌توان با لیزر از سطح پوست درمان کرد. لیزر یک انرژی شدید ایجاد می‌کند که عمدتاً رگ‌های خونی کوچک را در سطح پوست از بین می‌برد. این روش عموماً کمتر تهاجمی است. همانند اسکلروتراپی، چندین جلسه برای نتایج مطلوب با لیزر درمانی ضروری است که معمولاً هر شش الی دوازده هفته تکرار می‌شود. پیشنهاد می‌شود برای دست‌یابی به نتیجه بهتر سه الی چهار روز پس از لیزر از فعالیت سنگین خودداری و تا دو هفته جوراب واریس پوشیده شود. باقی نماندن اسکار جراحی، عدم اجاد درد و خونریزی، عدم نیاز به بستری و بی‌هوشی، دوره درمان و بهبودی کوتاه و عدم نیاز به استراحت طولانی مدت از مزایای درمان واریس با لیزر است.

جراحی واریس

برای درمان این بیماری چندین روش جراحی وجود دارد. اگر بیمار باردار یا اخیراً باردار بوده باشد، توصیه می‌شود قبل از انتخاب این گزینه درمانی حداقل ۶ هفته تا پس از زایمان صبر کند. زیرا بسیاری از وریدهای واریسی که در دوران بارداری رخ می‌دهند، از بین خواهند رفت. اگر بیمار از درد یا التهاب ناراحت نبوده و فقط برای زیبایی خواهان درمان واریس باشد، جراحی یکی از گزینه های پیش رو خواهد بود.

بنابراین جراحی معمولاً برای افرادی که از روش‌های مراقبت خانگی یا تغییر شیوه‌ی زندگی تسکین پیدا نمی‌کنند یا کسانی که برای دلایل زیبایی می‌خواهند روش‌هایی غیر از اسکلروتراپی یا درمان لیزری را امتحان کنند تا رگ‌‌ها کمتر برجسته شوند، توصیه خواهد شد.

از طرفی عمل جراحی واریس در موارد پیشرفته‌ شامل زخم‌هایی در پا و واریس بزرگ ضرورت دارد. جراحی واریس معمولاً تحت بی‌‌هوشی عمومی انجام می‌شود. در بیشتر موارد، بیمار می‌تواند همان روز ترخیص شود ولی اگر جراحی بر روی هر دو پا انجام شود، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان به مدت یک شب باشد.

سؤالات رایج بیمار پیش از عمل از جراح خود عبارت‌اند از:

• چه کسی عمل من را انجام خواهد داد؟
• چه مدت باید برای درمان صبر کنم؟
• آیا باید شب در بیمارستان بمانم؟
• چه تعداد جلسه درمانی نیاز دارم؟

از آن‌جایی که جراحی تحت بی‌هوشی انجام می‌شود، درد در طول درمان واریس احساس نمی‌شود. پس از آن‌که اثرات بی‌هوشی از بین برود، ممکن است درد در ناحیه یا و در برش احساس شود.
اکثر جراحان از تکنیکی شامل بستن ورید و سپس از بین بردن آن استفاده می‌کنند به این گونه که دو برش کوچک و اولی در نزدیکی کشاله ران در بالای ورید واریسی با حدود ۵ سانتیمتر قطر و دومی برش کوچک‌تر معمولاً در اطراف ساق و مچ پای بیمار زده می‌شود. سپس سیم نازک و انعطاف‌پذیر از طریق ورید پایین عبور می‌کند. در پایان برش‌های ایجاد شده بخیه می‌شود. جریان خون در پاهای بیمار تحت تأثیر عمل جراحی قرار نمی‌گیرد، زیرا رگ‌های عمیق موجود در پاها، نقش رگ‌های آسیب دیده را بر عهده خواهند گرفت.

عمل جراحی واریس به یک الی یک و نیم ساعت زمان نیاز دارد. این روش عوارض جانبی این جراحی همانند هر جراحی دیگری تحت بی‌هوشی شامل تهوع، استفراغ ناشی از ماده بی‌هوشی و همچنین خطر عفونت زخم پس از عمل است. جراحی واریس همچنین ممکن است باعث درد، کبودی، خونریزی شدید و بروز زخم‌هایی در برش‌های کوچک و تشکیل لخته‌های خون به عنوان یک عارضه بالقوه شود.

درمان واریس با روش اسکلروتراپی ( تزریقی )

در درمان واریس با روش اسکلروتراپی، یک ماده‌ی شیمیایی به وریدهای واریسی کوچک و متوسط ​​تزریق می‌شود و آ‌نها را از بین می‌برد. اسکلروتراپی نیاز به بی‌هوشی ندارد و می‌تواند در مطب یا کلینیک انجام شود. برای بستن رگ در این روش، پزشک با تزریق وریدی‌های واریسی کوچک و متوسط، آن‌ها را مسدود می‌کند و در عرض چند هفته ایتن عارضه از بین رفته و محو خواهند شد.

نحوه انجام اسکلروتراپی

در روش اسکلروتراپی واریس، درجه درد به اندازه سوزن مورد استفاده بستگی دارد. بعضی از پزشکان از یک بی‌حس‌کننده موضعی خفیف برای به حداقل رساندن درد استفاده می‌کنند. تزریق به وسیله یک اسکن اولتراسوند به رگ هدایت می‌شود. در همان جلسه ممکن است بیش از یک ورید درمان شود. پس از اسکلروتراپی، واریس پس از چند هفته شروع به محو شدن می‌کند. بیمار ممکن است برای نتیجه گرفتن از روش در بعضی عروق نیاز به تزریق بیش از یک بار جهت محو شدن رگ آسیب دیده داشته باشد و از طرفی احتمال عود مجدد واریس نیز وجود دارد.

پزشکانی که این روش را انجام می‌دهند، باید از آموزش و تجربیات ویژه‌ای برای جلوگیری از بروزعوارض برخوردار باشند. به طور کلی اسکلروتراپی برای بسیاری از افراد برای درمان ورید های واریسی و عنکبوتی بی‌خطر است. با این حال، در گروه‌های خاصی از افراد مانند کسانی که قادر به راه رفتن نیستند، باید از انجام این روش اجتناب شود. همچنین از این روش برای درمان هموروئید های خفیف نیز استفاده می شود.

روش فرکانس رادیویی داخل وریدی

فرکانس رادیویی داخل وریدی، روش مشابهی با لیزر داخل وریدی است اما در آن از گرما برای از بین بردن رگ استفاده می‌شود. تخریب رادیوفرکانسی شامل گرم کردن دیواره‌ی ورید واریسی با استفاده از انرژی رادیویی است. انجام این روش نیاز به آمادگی خاصی نداشته و فقط بیمار باید از شیو نمودن موهای پا قبل از عمل و مرطوب نمودن آن با کرم بپرهیزد و همچنین ترجیحاً شلوار گشاد و کفش مناسب بپوشد. در صورت عدم تحمل درد مصرف مسکن ساده پیشنهاد خواهد شد.
در این روش از طریق یک برش کوچک زیر زانو و روی ساق پا به رگ‌های واریسی دسترسی پیدا می‌کنند. یک لوله‌ی باریک به نام کاتتر تحت اسکن اولتراسوند به رگ‌ها هدایت می‌شود. یک پروب به کاتتر انرژی رادیویی را ارسال و ورید را گرم می‌کند تا دیواره‌های آن بسته شود. انرژی رادیوفرکانس موجب انقباض رگ‌ها و به طور مؤثر گرما باعث از بین رفتن و بسته شدن ورید می‌شود.

درمان واریس با روش فلبکتومی

فلبکتومی ترانس ایلومینیشن با توجه به شباهتی که به فلبکتومی سرپایی دارد، یک درمان نسبتاً جدید است و هنوز اطمینان در مورد اثربخشی و ایمنی آن وجود ندارد. این روش تحت بی‌هوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی و به صورت سرپایی و با تهاجم کمتری انجام می‌شود. در طول فلبکتومی متمرکز یک یا دو برش کوچک در پای بیمار و اطراف سیاهرگ ایجاد و سپس جراح یک کانولای ایلومیناتور دارای لامپ فیبر نوری را وارد برش نموده تا پس از مشاهده‌ی عروق واریسی آن‌ها با تزریق ماده بی‌حسی از بافت اطراف جدا و از طریق مکش دستگاه موجود جدا کرده و با ایجاد برش‌های کوچک از زیر پوست بیرون بکشد.

از عوارض این روش احتمال عفونت پوستی در محل برش است که نیاز به آنتی‌بیوتیک برای درمان آن بسیار محدود و نادر است. همچنین احتمال تغییر رنگ موقتی پوستی وجود دارد که برطرف خواهد شد.

جراحی آندوسکوپی

روش جراحی آندوسکوپی واریس روشی است که در موارد شدید و پیشرفته این بیماری استفاده و توصیه شده و در درمان زخم‌های ناشی از واریس بسیار کاربردی است. در این روش جراح ابتدا یک برش در اطراف سیاهرگ ایجاد و سپس لوله‌ی مجهز به دوربین باریک را درون آن می‌فرستد تا سیاهرگ با کمک ابزرار دیگر تعبیه شده بر سر لوله بسته شود. بیمار بلافاصله قادر به انجام فعالیت روزمره بوده و نیاز به استراحت طولانی نخواهد داشت. بیمار طی چند هفته پس از این جراحی می‌تواند کار خود را آغاز کند. خوشبختانه این روش تاکنون ایمن و بی‌خطر بوده و با کمی درد حین عمل همراه است که برای اکثر بیماران قابل تحمل است. اما همانند هر روش جراحی دیگر با خطراتی چون عفونت، خونریزی، آسیب به عروق و اعصاب اطراف و عود بیماری واریس همراه خواهد بود.

بیشتر بخوانید: آندوسکوپی چیست؟

انتخاب بهترین شیوه درمانی

قبل از انتخاب روش درمانی، همیشه باید در مورد گزینه‌های درمانی و خطرات آن با دکتر واریس صحبت شود. روش توصیه شده می‌تواند به علائم، اندازه و محل وریدهای واریسی بستگی داشته باشد. بیماران باید در مورد ایمنی و اثرات جانبی بالقوه هر نوع درمان با پزشک خود مشورت کنند.
واریس چیست؟ درمان واریس با لیزر چگونه است؟ علائم این بیماری چیست و هزینه عمل واریس پا با لیزرچقدر است؟ همه این بحث ها در این بخشمورد بررسی قرار داده می شود. با ایران کلینیک درمان واریس پا را یکبار انجام دهید.

Varicose eczema, or stasis dermatitis

سوالات متداول