واریس می‌تواند در هر ناحیه‌ای از بدن به وجود آید. شاید جالب باشد که تا با واریس ناحیه تناسلی زنان، ولو و واژن نیز آشنا شوید. بارداری شایع‌ترین دلیل ابتلا به واریس ولو است، ولی عوامل دیگری چون سوابق خانوادگی و چاقی و اضافه وزن نیز در ایجاد آن بی‌تأثیر نیست.
واریس واژن چیست؟
در واقع واریس واژن یا ناحه تناسلی به سبب تورم عروق اطراف واژن و لب‌های اطراف آن و در نتیجه تجمع خون درون آن‌ها بروز می‌کند. عروق واریسی این ناحیه نیز همانند پاها به صورت رگه‌های بنفش یا آبی و در مواردی برجسته ظاهر می‌شوند. شل شدن دیواره‌ی رگ‌ها به دنبال افزایش هورمون پروژسترون در دوران بارداری از یک سو و تحمل وزن جنین و رحم از سوی دیگر باعث تورم عروق ناحیه واژن و تجمع خون در آن در این دوران خواهد شد.
اگرچه ظاهر دل‌خراش ناشی از واریس ولو برای زنان آزاردهنده است، ولی درد ناحیه یکی دیگر از مشکلات آن‌هاست. درد معمولاً به سبب اختلال در عملکرد سیستم گردش خون و عدم توانایی عروق در دفع مواد زائد و دی اکسید کربن بروز خواهد کرد.
معمولاً واریس ولو منعی برای زایمان طبیعی مادر ایجاد نکرده و طی چند روز پس از زایمان بر طرف خواهد شد. اما این بهبودی در همه صدق نمی‌کند و ممکن است فرد نیاز به درمان داشته باشد. در اکثر موارد زنان مبتلا به واریس واژن دارای واریس در پاها به صورت هم زمان نیز هستند.
علائم واریس زنان
در برخی موارد علائم واریس در واژن کمی متفاوت بوده و ظاهری شبیه کرم خاکی و با رنگ تیره‌تر دارد. واریس‌های واژنی امتداد یافته به پاها معمولاً تا قسمت پشتی ران کشیده خواهند شد. واریس واژن هنگام ایستادن طولانی و یا روابط جنسی دردناک خواهد شد. تورم و ناراحتی واژن با یک احساس سنگینی و فشار همراه است.
واریس ولو به راحتی با کمک معاینه و سونوگرافی قابل تشخیص بوده و در موارد پیچیده‌تر آن می‌توان از روشهای تشخیصی نوین چون ونوگرافی، ام آر آی یا سی تی اسکن کمک گرفت. در صورتی که واریس واژن طی شش هفته پس از زایمان بهبود نیابد، باید اقدامات درمانی در پیش گرفته و علت زمینه‌ای آن مانند ابتلا به بیماری نارسایی وریدی بررسی و پیگیری شود.
یکی از رایج‌ترین درمان‌های پیشنهادی ، استفاده از گن فشاری ران است. فشار مستقیم ناشی از گن بر روی عروق بر تورم ناحیه غلبه می‌کند و از این طریق جریان خون را تسهیل خواهد کرد. نوع خاصی از گن‌ها دارای کمربند شانه‌ای است که هم زمان شکم را نیز بالا کشیده و فشار بر ناحیه تناسلی را کم می‌کند.
اسکلروتراپی، درمان داخل عروقی لیزری و استفاده از فرکانس رادیویی از سایر گزینه‌های درمانی پیشنهادی است. در پایان با چند تغییر ساده در سبک زندگی مانند خودداری از ایستادن طولانی مدت، دراز کشیدن به منظور استراحت در طول روز و انجام ورزش‌های مخصوص کف لگن می‌توان از این بیماری ناراحت کننده پیشگیری نمود.
علت
معمولاً بارداری به سبب فشار بالای رحم، افزایش وزن، افزایش حجم خون و تغییرات هورمونی منحصر به فرد خود باعث بروز این نوع واریس در زنان خواهد شد، ولی با این حال در افراد غیر باردار نیز دیده شده است. تعداد بارداری بیشتر در طول دوران زندگی یک زن، شرایط را برای ایجاد زودرس واریس واژن مساعدتر خواهد کرد.
پیشگیری از واریس واژن در بارداری
زنان با انجام چند اقدام ساده می‌توانند در خانه می توانند از ابتلا به واریس در دوران بارداری جلوگیری نموده یا آن را به حداقل برسانند که راه‌های جلوگیری و درمان خانگی واریس در بارداری عبارتند از:
- ورزش روزانه حتی فقط یک پیاده روی ساده می‌تواند گردش خون را بهبود بخشد.
- حفظ وزن توصیه شده در هر مرحله بارداری از اعمال فشار بیشتر به عروق پیشگیری می‌کند.
- بالا بردن پاها تا سطح قلب و بالاتر، فشار روی عروق را از بین می‌برد.
- بهتر است در حالت نشسته پشت میز، پاها بر روی یک جاپایی قرار گیرد.
- از انداختن پاها بر روی هم اجتناب شود.
- در صورت لزوم نشستن یا ایستادن به مدت طولانی به خصوص در محیط کاری، تغییر حالت داده و به طور مداوم حرکت شود.
- با نظر پزشک در صورت نیاز از جوراب‌های واریس استفاده شود. جوراب واریس از تورم و بدتر شدن واریس در این دوران جلوگیری می‌کند.
- استفاده از حمام نشیمن جهت باز شدن عروق
- بهتر است از کفش‌هایی با پاشنه کوتاه یا صاف استفاده شود.
- مصرف نمک به منظور کاهش تورم رگ‌ها به حداقل برسد.
- دوز روزانه ویتامین دریافت و از مصرف کافی غذاهای حاوی ویتامین C اطمینان حاصل شود.
- نوشیدن مقدار زیادی آب و خوردن فیبر کافی برای جلوگیری از یبوست نیز در این دوران بسیار مفید است.
- به پهلوی چپ خوابیده تا علاوه بر جلوگیری از رگ‌های واریسی، وزن رحم از روی عروق اصلی سیاهرگی برداشته شود و فشار روی رگ‌ها در پاها کاهش یابد.
مطالعه بیشتر: درمان گیاهی واریس
رگ‌های واریسی معمولاً باعث مشکلات جدی نمی‌شوند. با این حال، اگر وریدهای واریسی در ناحیه مهبل (واریس ولو) وجود داشته باشد، ماما در هنگام زایمان طبیعی مادر بیشتر دقت می‌کند تا با راهنمایی بیشتر و تشویق مادر به وارد کردن فشار آرام حین زایمان مانع از پارگی این عروق شود.
درمان واریس در بارداری
درمان واریس در بارداری در صورت لزوم می‌تواند به طور معمول به پس از زایمان به تعویق بیفتد. با این حال، درصد کوچکی از افراد مبتلا به وریدهای واریسی دچار لخته شدن خون در اطراف سطح پوست (ترومبوز وریدی سطحی) می‌شوند. با بروز این حالت علایم قرمزی، گرمی ملایم و یا درد ظاهر می‌شود که نیاز به پیگیری فوری دارد و باید جدی گرفته شود. در صورت آلودگی اطراف یک لخته خون فرد دچار تب یا لرز شده و باید به سرعت با آنتی‌بیوتیک درمان شود.
ترومبوز وریدی سطحی را نباید با یک وضعیت جدی‌تر به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) اشتباه گرفت. در این حالت، لخته در رگ‌های عمیق و معمولاً در پاها ایجاد می‌شود. احتمال ابتلا به DVT در دوران بارداری یا در هفته‌های بعد از تولد حدود ۱ در ۱۶۰۰ است. زنان مبتلا به اختلالات لخته شدن خون و یا در بستر طولانی مدت دارای بیشترین خطر هستند. ابتلا به DVT ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشد، یا تورم ناگهانی و دردناکی در مچ پا، پا و ران به وجود آید و همچنین ممکن است تب کمی نیز بروز کند. در صورت بروز هر یک از علائم باید بلافاصله به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه شود.
ممکن است لازم باشد تا یک معاینه اولتراسوند در منطقه آسیب دیده انجام شود. در صورت تشخیص لخته، بیمار باید در بیمارستان بستری و تحت درمان با داروهای کاهش دهنده خون قرار گیرید. در صورت عدم درمان به موقع لخته می‌تواند به ریه منتقل شود و وضعیت تهدید کننده زندگی به نام آمبولی ریوی بروز کند. نشانه‌های آمبولی ریوی شامل تنگی نفس، سرفه (یا سرفه کردن خونی) و ضربان قلب سریع است.
جراحی وریدهای واریسی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، زیرا رگ‌های واریسی اغلب طی سه تا چهار ماه پس از زایمان بهبود می‌یابند، هر چند گاهی اوقات طولانی‌تر خواهد شد. اگر وریدهای واریسی طی چند ماه بهبود نیابند لازم است تا سایر اقدامات درمانی لازم انجام شود. تعدادی از درمان‌ها شامل تزریقات شیمیایی اسکلروتراپی، جراحی، پرتودرمانی یا درمان لیزری است.
سلام دکتر من ماه ۵ام بارداری ام که به واریس بارداری مبتلا شدم باید جوراب بپوشم؟ تمام پاهام درگیر شده
با سلام و درود؛ بله با مشورت با پزشک نسبت به شدت حاد بودن عارضه می توانید از جوراب های واریسی استفاده کنید.