علائم آبسه مقعدی چیست؟ و روش های جراحی و درمان خانگی

آبسه مقعد از عارضه های عفونی و بیماری مقعدی بوده که در اثر عوالی مختلفی به وجود می آید. در این مطلب به طور کامل با علائم، علتها، نحوه تشخیص، عوارض و درمان آبسه مقعد آشنا می شوید تا در صورت ابتلا به این بیماری بهترین راهکار درمانی را انتخاب نمایید. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

آبسه مقعد چیست؟

آبسه مقعد یک بیماری دردناک است که در آن چرک و عفونت در نزدیکی و اطراف مقعد گسترش می‌یابد. آبسه مقعدی از یک عفونت در بافت اپیتلیوم پوشش کانال مقعد و در نتیجه عفونت کلی غدد کوچک مقعدی ناشی می‌شود. اگرچه مقعد منطقه غنی از باکتری‌هاست، اما به طور کلی به دلیل جریان خون وسیع در روده عفونت در آن رخ نمی‌دهد. در صورت بروز عفونت، معمولاً با ترکیبی از انواع مختلف باکتری‌ها ایجاد می‌شود.
آبسه‌های مقعدی معمولاً در دو گروه کلی سطحی و عمقی قرار می‌گیرند که انواع عمقی آن کمی ‌پردردسرتر از انواع سطحی هستند. آبسه می‌تواند باعث آسیب قابل توجهی به بافت های مجاور شود، رایج‌ترین نوع آبسه مقعدی، آبسه‌ای است که در اطراف مقعد و در سطح ایجاد می‌شود.

این نوع آبسه معمولاً مانند یک جوش متورم دردناک و احتمالاً به رنگ قرمز و به صورت گرم در نزدیکی مقعد ظاهر می‌گردد. آبسه عمقی به صورت تجمع چرک در بافت‌های عمیق اطراف مقعد بروز می‌کند، این نوع آبسه مقعدی کمتر شایع است و ممکن است کمتر دیده شود، ولی در صورت بروز منجر به عفونت شدیدتری خواهد شد. هر دو نوع آبسه مقعدی سطحی و عمقی نیاز به توجه فوری پزشکی دارند. تأخیر در درمان می‌تواند باعث وخیم‌تر شدن شرایط و ایجاد عوارض جدی شود.

علت

آبسه عمقی و سطحی هر دو از غدد اطراف مقعد گسترش می‌یابند. در مواردی، آبسه اطراف مقعد ممکن است از پوست آلوده مجاور مقعد نیز ایجاد شود. غدد ممکن است دچار عفونت باکتریایی پیشرونده شوند. هر دو باکتری‌های هوازی و بی‌هوازی می‌توانند در تشکیل آبسه نقش داشته باشند. باکتری‌های بی‌هوازی بیشتر شامل پپتواسترپتوکوکوس، پرووتلا، پورفیروموناس و کلستریدیوم و باکتری‌های هوازی از انواع استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوک و اشرشیای‌کلای است. غدد پر چرک به سمت داخل متورم شده و محتویات آلوده‌ی خود را به فضاهای اطراف مقعد و مقعد آزاد می‌کنند.

این چرک باعث آبسه در فضای اطراف رکتوم یا مقعد می‌شود. آبسه مقعد ممکن است بزرگ شده و باعث درد، تب و مشکلاتی در حرکات روده‌ای و اجابت مزاج شود.
تقریبا ۱۰٪ از آبسه مقعدی ممکن است توسط دلایل دیگر و تحت تأثیر عوامل خطرزا ایجاد ‌شود. افراد خاص مبتلا به سایر بیماری‌ها با احتمال بیشتری در معرض ابتلا به آبسه عمقی و سطحی هستند، از جمله کسانی با شرایط پزشکی و رفتاری زیر:

• ایدز یا عفونت HIV
• بیماری کرون
• مصرف‌کنندگان داروهایی سرکوب سیستم ایمنی بدن مانند استروئیدها (پردنیزولون، متیل پردنیزولون) و یا افراد سرطانی تحت شیمی‌درمانی
• بارداری
• آپاندیسیت
• سل
• قرار دادن اجسام خارجی در داخل مقعد
• بیماری‌های مقاربتی
• شقاق مقعد
• بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
• دیابت
• دیورتیکولیت
• بیماری التهابی لگن
• رابطه جنسی مقعدی
• غدد مقعدی مسدود شده

در بزرگسالان استفاده از کاندوم در حین مقاربت جنسی، از جمله مقاربت مقعدی می‌تواند از آبسه مقعد جلوگیری کند. در نوزادان و کودکان نوپا نیز تغییر پوشک مکرر و تمیز کردن مناسب در طول تغییرات پوشک می‌تواند به جلوگیری از فیستول و آبسه اطراف مقعد کمک کند

علائم آبسه مقعد

انواع سطحی و عمقی آبسه مقعدی می‌توانند علاوه بر علایم عمومی، نشانه‌های اختصاصی خود را نیز بروز دهند بدین صورت که آبسه مقعد سطحی اغلب با این علایم همراه است:

• درد در ناحیه مقعد یا باسن که خاصیت درد آن معمولاً ثابت، ضربان‌دار و تشدید شونده حین نشسته
• خروج چرک در نزدیکی مقعد
• توده در ناحیه مقعد
• اجابت مزاج دردناک
• التهاب پوست اطراف مقعد یا باسن از جمله تورم، قرمزی و حساسیت به لمس
• یبوست

آبسه‌های مقعدی عمیق‌تر ممکن است با علایم دیگری همراه باشند چون

• تب که نشانه‌ی تشخیصی آبسه عمقی محسوب می‌شود
• لرز
• خستگی
• درد در ناحیه پایین شکم
• تعریق شبانه
• بی‌قراری

انواع آبسه مقعدی

آبسه‌های مقعدی بسته به محل ‌قرارگیری و نوع بافت و مکانی که دچار التهاب کردند، انواع محتلفی دارند که عبارت‌اند از:

• آبسه اطراف مقعدی: آبسه اطراف مقعد نشان‌دهنده رایج‌ترین نوع آبسه مقعدی است که در حدود ۶۰ درصد از موارد بیماری را تشکیل می‌دهد. این آبسه معمولاً با ناراحتی اطراف مقعد کسل‌کننده و خارش بروز می‌کند. درد آن اغلب توسط حرکت و افزایش فشار پرینه ناشی از نشستن یا اجابت مزاج تشدید می‌شود
• آبسه ایسکیوآنال: آبسه ایسکیوآنال دومین آبسه مقعدی با شیوع ۲۰ درصد است که در اسفنکتر خارجی مقعد با ترشح چرک به فضای ایسکیوآنال ایجاد می‌شود و اغلب با تب سیستمیک، لرز و درد شدید همراه است و به اصطلاح آبسه نعل اسبی نامیده می‌شود
• آبسه اینتراسفنکتریک: سومین آبسه رایج مقعدی با شیوع ۵ درصدی ناشی از چرک و عفونت موجود بین اسفتکتر مقعد داخلی و خارجی است که می‌تواند کانال داخل مقعد را بسیار دردناک کند و معمولاً با آنوسکوپی و معاینه رکتوم تشخیص داده می‌شود
• آبسه سوپرالواتور: این آبسه که در ۴ درصد موارد رخ می‌دهد، می‌تواند در بالای عضله لواتورآنی و از یک فرآیند چرکی شکمی (مانند آپاندیسیت، بیماری دیورتیکولی، سپسیس زنان و زایمان) ناشی شود و گسترش یابد که با علامت درد لگنی بروز می‌کند و با توموگرافی کامپیوتری، سی تی اسکن، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)و یا سونوگرافی مقعد تشخیص داده می‌شود. آبسه سوپرالواتور در زنان نسبت به مردان شایع تر است
• زیرمخاطی: در یک درصد موارد در زیر بافت مخاطی مقعد اتفاق می‌افتد
• آبسه پری‌رکتال: آبسه عمقی پری‌رکتال در ۹۰ درصد موارد نشان‌دهنده اختلالات مقعدی و ناشی از انسداد غدد مقعدی است. به طور معمول، آبسه ابتدا در فضای اینتراسفنکتریک و سپس در امتداد فضاهای بالقوه مجاور گسترش می‌یابد. معمولاً با تب و لرز، ترشح چرکی و خون‌آبه‌ای مقعد و در موارد نادر با ترشحات آلت تناسلی، درد مفصل ران همراه است.

برش جراحی و زهکشی رایج‌ترین درمان برای تمام انواع آبسه مقعدی است که معمولاً مؤفقیت‌آمیز خواهد بود. حدود ۵۰ درصد از بیماران مبتلا به آبسه مقعد دچار یک عارضه‌ی دیگر به نام فیستول خواهند شد. فیستول یک تونل یا لوله باریک و کوچک است که به صورت غیر طبیعی بین کانال مقعد و سطح پوست اطراف آن ایجاد می‌گردد. در برخی از موارد، فیستول‌های ترشحات مقعدی مداوم دارند. در اکثر موارد چاره‌ای جز جراحی فیستول وجود ندارد. اطلاعات بیشتر با مراجعه به مقالات مرتبط بیماری فیستول مقعد.

شیوع آبسه مقعدی

حدود ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به آبسه مقعدی سابقه آبسه‌های مشابه را داشته‌اند که خود به خود یا با جراحی برطرف شده است. به نظر می‌رسد بروز آبسه در بهار و تابستان بسیار شایع‌تر است. در حالی که شیوع متفاوتی با توجه به سن و جنس، نژاد کشورها و مناطق مختلف جهان وجود دارد. اعتقاد بر این است که رابطه‌ی مستقیم بین تشکیل آبسه مقعدی و عادات روده‌ای، اسهال و بهداشت فردی ضعیف وجود دارد، ولی این ارتباط هنوز ثابت نشده است.
اوج بروز آبسه مقعدی در دهه سوم و چهارم زندگی است. این آبسه در نوزادان کاملا رایج است. مکانیسم دقیقی از علت آن در کودکان شناخته نشده است، اما به نظر نمی رسد به یبوست مربوط ‌شود. خوشبختانه، این شرایط در نوزادان کاملاً خوش‌خیم است و به ندرت نیاز به هر گونه مداخله از عمل جراحی تا زهکشی ساده دارد. آبسه سطحی مردان را بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار می‌دهد.

عوارض

مرگ و میر کلی ناشی از آبسه مقعدی بسیار کم است. داده‌های اولیه در یک بررسی نشان داده که عود آبسه در حدود ۱۰ درصد از بیماران همراه با فیستول مزمن اتفاق می‌افتد. مطالعه دیگری نشان داد که ۳۷٪ از بیماران در آینده دچار فیستول مقعد مزمن یا عفونت‌های مکرر می‌شوند. عوامل خطری چون سن کمتر از ۴۰ سال و وضعیت ابتلا به HIV، جنس، مصرف آنتی‌بیوتیک یا استعمال سیگار در عود نقش دارد.
درمان به موقع و مناسب عمل مانع از عوارض جدی‌تر، مانند گسترش آبسه یا عفونت سیستمیک می‌شود. تقریبا دو سوم از بیماران مبتلا به آبسه مقعدی که توسط برش و درناژ یا با زهکشی خود به خود درمان شدند، در نهایت به یک فیستول مقعد مزمن مبتلا خواهند شد.

پس از تشکیل فیستول، عوارض متعددی ممکن است بعد از عمل جراحی ایجاد شود. بی‌اختیاری مدفوع پس از جراحی در فیستول پیچیده و دیگر عوارض بعد از عمل مانند التهاب موقت مجرای ادرار، احتباس ادراری و همچنین یبوست نیز ممکن است به عنوان یک نتیجه از درد حین دفع مدفوع اتفاق افتد.

بنابراین به طور کلی برخی از عوارض آبسه مقعدی عبارت اند از:

• تشکیل فیستول: فیستول در ۳۰ الی ۶۰ درصد از بیماران مبتلا به آبسه مقعدی بسته به نوع و شدت آبسه و درمان‌های انجام شده رخ می‌دهد.
• عفونت و انتقال آن به مناطق دیگر توسط انتشار خونی
• بی‌اختیاری مدفوع
• بدخیمی
• ترشح عفونت و بوی بد مقعد
• امکان پخش عفونت در ناحیه

نحوه تشخیص آبسه مقعد

در صورت بروز علایم عمومی همراه با مشکلات اورژانس مقعدی باید فوری به پزشک یا درمانگاه مراجعه کرد. ابتدا پزشک یا مراقب درمانی سؤالاتی در مورد وضعیت بیمار و نشانه‌های بیماری او می‌پرسد. با وجود اینکه صحبت در مورد مشکلات مقعدی کمی خجالت‌آور است، اما دادن اطلاعات صحیح و دقیق به پزشک می‌تواند به تشخیص سریع‌تر مشکل فرد کمک بسیاری کند.
بیماران مبتلا به آبسه مقعدی سطحی معمولاً در ارزیابی اولیه علایم حیاتی طبیعی دارند و تنها ۲۱ درصد موارد دچار تب یا لرز می‌شوند. در معاینه فیزیکی به خوبی توده زیر جلدی کوچک در نزدیکی دهانه مقعد و قرمزی بافت مشاهده می‌شود.

پزشک معمولاً می‌تواند با مشاهده‌ی آبسه اطراف پوست مقعد، آن را تشخیص دهد. اما زمانی که هیچ تورم خارجی یا قرمزی‌ای دیده نمی‌شود، یک ارزیابی بالینی از جمله انجام یک معاینه انگشتی مقعدی برای تشخیص آبسه مقعد نیاز است. در صورت شک به یک آبسه عمیق، توموگرافی کامپیوتری (CT) می‌تواند وسعت و محل دقیق آن را تعیین کند.
البته تشخیص آبسه مقعد همیشه آسان نیست و پزشک ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های افتراقی داشته باشد. برخی از بیماران ممکن است برای غربالگری از نظر عفونت‌های مقاربتی، بیماری‌های التهابی روده، بیماری‌های دیورتیکولار و سرطان رکتوم به انجام آزمایشات اضافی نیاز داشته باشند.
در موارد نادر، ممکن است بررسی تحت بی‌هوشی انجام شود و حتی پزشک ممکن است درخواست انجام یک سونوگرافی یا MRI ، آزمایش خون و ادرار را بدهد. برای مثال ارزیابی فیزیکی بهینه از آبسه ایسکیوآنال معمولاً نیاز به بی‌هوشی برای کاهش ناراحتی بیمار دارد، در غیر این صورت عدم همکاری بیمار معاینه را محدود می‌کند. شواهد نشان می‌دهد که استفاده از تجسس کولونوسکوپی یک راه عالی برای ارزیابی موارد پیچیده آبسه اطراف مقعد و فیستول است.

از نظر تجربی ارزیابی کولونوسکوپی روش تشخیصی ارجح در بیماران مبتلا به آبسه مقعدی عمقی به دلیل خطر خفیف انتشار باکتری و بروز ناراحتی کم‌تر در بیمار است. انجام یک ارزیابی کولونوسکوپی پس از درمان غیرجراحی نیز برای مستند شدن پاسخ مؤثر بیمار به درمان مفید است.

انواع روشهای درمان آبسه مقعد

بسته به شدت آبسه و هر گونه مشکلات پزشکی دیگر، درمان ممکن است به صورت سرپایی یا بستری انجام شود. به صورت اساسی، وجود آبسه نشانه‌ای برای برش و تخلیه است. به تأخیر انداختن مداخله جراحی منجر به تخریب مزمن بافت، فیبروز و تنگی مقعد خواهد شد. در روند درمانی آبسه، جراحی تخلیه فوری ترجیحاً قبل از ترکیدن آبسه بسیار مهم است. آبسه مقعد سطحی را می‌توان با عمل جراحی جزیی در مطب یا در بخش اورژانس با استفاده از بی‌حسی موضعی (تزریق در منطقه آلوده) و احتمالاً آرام بخش تزریقی تخلیه نمود. افراد مبتلا به آبسه مقعدی بزرگ یا عمیق‌تر ممکن است به بستری شدن در بیمارستان و جراحی تحت یک بی‌هوشی عمومی نیاز پیدا کنند.

لیزر

لیزر یک روش بی خطر و بی عوارض بوده که قابلیت درمان انواع بیمار یهای مقعدی و نشیمنگاهی را به همراه دارد. این روش بدون ایجاد برش توسط تیغ جراحی انجام شده و بیمار را از کمترین عوارض برخوردار می کند. لیزر این شیوه نوین پزشکی می تواند تنها در یک جلسه تمامی عفونت و آبسه درون پوست را تخلیه نموده و از عود بیماری جلوگیری نماید.

عمل جراحی آبسه مقعدی

در روش دیگر، عمل جراحی ممکن است در اتاق عمل توسط جراح با استفاده از بی‌حسی نخاعی یا بی‌هوشی عمومی انجام شود. در صورت بی‌هوشی باید مانیتورینگ قلب، پالس اکسیمتری و تجهیزات مدیریت راه هوایی از جمله دستگاه‌های ساکشن، آمبوبگ، ماسک و تجهیزات لوله گذاری تراشه در دسترس باشد. این روش تنها باید توسط پزشکان بسیار ماهر در مدیریت قلبی و تنفسی استفاده شود. در صورتی که از لیزر برای برش آبسه مقعدی استفاده شود، به دلیل آسیب کمتر به بافت‌های اطراف و خونریزی کمتر در مدت کمتری بهبود می‌یابد و عوارض بعد از عمل کمتری نسبت به روش‌های سنتی جراحی با تیغ را برجای خواهد گذاشت.
درمان آبسه ایسکیوآنال، اینتراسفنکتریک و سوپرالواتور معمولاً نیاز به بی‌هوشی عمومی و یا موضعی دارد. برای تخلیه آبسه ایسکیوآنال، یک برش در محل دارای حداکثر تورم زده می‌شود و چرک ناحیه تخلیه می‌گردد. برای تخلیه آبسه اینتراسفنکتریک، یک برش عرضی در کانال مقعد زیر خط دندانه‌دار خلفی زده می‌شود. فضای اینتراسفنکتریک و در واقع فضای آلوده ما بین اسفنتکتر داخلی و خارجی کامل تخلیه می‌شود. محل آبسه باز گذاشته می‌شود و گاهی از یک کاتتر برای جلوگیری از بسته شدن آن در مسیر زخم استفاده می‌گردد.
تخلیه آبسه سوپرالواتور تکامل یافته از گسترش آبسه ایسکیوآنال، از طریق حفره ایسکیوآنال انجام می‌شود و نوع گسترش یافته از آبسه اینتراسفنکتریک از طریق مخاط رکتوم امکان پذیر است. در مواردی که آبسه سوپرالواتور خلفی است، برای تخلیه یک برش عرضی در کانال خلفی مقعد زیر خط دندانه‌دار زده خواهد شد. اگر وضعیت بالینی بیمار پس از ۲۴-۴۸ ساعت پس از تخلیه بهبود نیابد، ارزیابی مجدد آبسه سوپرالواتور با استفاده از CT و یا عمل مجدد نیاز است. پس از عمل در بسیاری از افراد برای تسکین درد داروهای کنترل درد خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شود.
بیمار ممکن است نیاز به اقامت در بیمارستان برای یک شب یا چند شب داشته باشد. در مدت بستری در بیمارستان مایعات و آنتی بیوتیک‌‌های تزریقی و داروهای ضد درد تجویز می‌شود. در صورت لزوم تمدید واکسن کزاز و گذشتن از موعد ده ساله‌ی آن نیاز به تکرار آن است. آزمایش خون و تست‌های دیگر برای ارزیابی پیشرفت بیماری پس از درمان نیز انجام می‌شود.
گاهی اوقات، عمل جراحی فیستول را می‌توان همان زمان با جراحی آبسه انجام داد. با این حال، فیستول اغلب چهار تا شش هفته پس از گسترش آبسه جراحی می‌شود. گاهی اوقات یک فیستول ممکن است تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد رخ ندهد. بنابراین درمان فیستول با روش جراحی معمولاً یک روش جداگانه است که می‌تواند به صورت سرپایی و یا با یک اقامت کوتاه در بیمارستان انجام شود.

اقدامات و نحوه مراقبت پس از جراحی آبسه مقعد

بیماران ممکن است برای چند روز پس از عمل جراحی درد داشته باشند، اما در طول زمان بهبود می‌یابند. معمولاً بیماران بخیه ندارد و زخم‌های عفونی مانند آبسه برای تخلیه باز باقی گذاشته می‌شوند. بستن و بخیه زدن خروجی آبسطه منجر به تجمع چرک مجدد در آن خواهد شد. بیماران ممکن است نیاز به مصرف داروی آنتی‌بیوتیکی و ضد درد برای چند روز، بسته به وضعیت جسمی خود داشته باشند.
پس از عمل جراحی آبسه یا فیستول معمولاً ناراحتی خفیف است و می‌تواند با داروهای ضد درد کنترل شود. افراد می‌توانند در حداقل زمان مورد انتظار به محل کار یا مدرسه خود بازگردند. برای بهبود سریع‌تر به حمام آب گرم نشسته سه یا چهار بار در روز، بهداشت فردی و استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع برای کاهش ناراحتی و درد حین اجابت مزاج و جلوگیری از یبوست توصیه می‌شوند. طی دو الی سه هفته بعد زخم باید توسط پزشک مورد معاینه و پیگیری قرار گیرد. برای جلوگیری از ایجاد لکه‌ی ناشی از ترشحات زخم بر روی لباس می‌توان از پانسمان یا یک لایه گاز بر سطح زخم استفاده کرد.
عوارض بعد از عمل جراحی می‌تواند شامل عفونت، شقاق مقعد، عود آبسه و زخم باشد. پس از درمان به موقع آبسه مقعد بعید است که مشکل باز گردد و عود کند. بسیاری از مردم به درمان‌های خاص بیشتری، به خصوص در آبسه عمقی، برای جلوگیری از عوارض و یا بازگشت آبسه نیاز دارند. با این حال، گرفتن مشاوره برای پیشگیری از عود بیماری بسیار مهم است.

درمان خانگی و گیاهی آبسه مقعد

قبل از مراجعه به پزشک با چند روش درمانی ساده خانگی و گیاهی می‌توان درد و التهاب ناشی از آبسه مقعدی را کمی تسکین داد. این روش‌ها شامل:

• حمام آب گرم نشسته: نشستن در وان آب گرم حمام به مدت ۳۰ دقیقه ممکن است به کاهش علایم آزاردهنده آبسه مقعد کمک کند. استفاده از عصاره بابونه، بومادران علاوه بر رفع گرفتگی‌های عضلانی مقعد، میزان عفونت را به حداقل می‌رساند
• آب کلم: آب کلم حاوی یک فرم بسیار کاربردی از ماده‌ی به نام گلوتامین است که به عملکرد روده‌ای طبیعی بسیار کمک می‌کند. مصرف حدود ۶۰ میلی‌لیتر آب کلم تازه برای یک الی دو بار در روز می‌تواند بسیار مفید باشد. این ماده در نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست نقش بسیار مهمی دارد. عبور راحت مدفوع از کنار آبسه ایجاد شده می‌تواند از افزایش درد ناحیه جلوگیری کند
• کمپرس گرم: کمپرس گرم می‌تواند آبسه مقعد را با افزایش میزان گردش خون در محیط ملتهب بهبود بخشد. به این صورت که گردش خون علاوه بر تأمین مواد غذایی سلول‌ و بافت‌های در حال آسیب، چرک و عفونت موجود در ناحیه را رقیق می‌کند. آبسه‌های کوچک‌تر از یک سانتی‌متر معمولاً به کمپرس گرم سی دقیقه‌ای سه الی چهار بار در روز پاسخ مثبت داده و بهبود می‌یابند
• اسید نیتریک: اسید نیتریک برای شرایط خاصی از آبسه مقعدی پیشنهاد می‌شود. در مواقعی که آبسه مقعد با شقاق مقعدی همراه است و فرد درد قابل توجه مقعدی را تا چند ساعت پس از اجابت مزاج درک می‌کند یا در افرادی که از آبسه مقعدی بزرگ و مخل حرکات روده‌ای رنج می‌برند، بسیار کارآمد است
• ویتامین سی: به نظر می‌رسد مصرف ویتامین سی می‌تواند فرد را از پیشرفت بیماری و ایجاد فیستول مصون بدارد. مصرف حدود ۱۰۰۰ میلی گرم ویتامین C در روز و نه بیشتر پیشنهاد می‌شود. زیرا مصرف دوز بیشتر از آن می‌تواند باعث اسهال و آسیب مقعدی شدیدتر در فرد شود
• سنفیتون: سنفیتون گیاهی با گلبرگ‌های سفید، آبی و بنفش است که می‌توانند به صورت پودر و با ترکیب روغن جوانه گندم همانند یک پماد بر روی آبسه مقعد گذاشته شود تا علاوه بر تسکین درد ناحیه به بهبود آبسه مقعدی کمک کند.
• نارون: نارون بهترین درمان برای آبسه مقعدی است. مصرف چای نارون لوله‌های گوارشی را با یک لایه مخاط محافظ پوشش می‌دهد و از آسیب بیشتر آن جلوگیری می‌کند

البته با کمک طب سنتی و معجون‌ها و پمادهایی که از ترکیب گیاهان به دست می‌آید نیز می‌توان خمیرهای تسکین‌دهنده‌ای برای کنترل درد و ناراحتی ناشی از آبسه مقعدی استفاده کرد. ترکیب عسل و ریشه کوبیده شده‌ گیاه بابا آدم یا ترکیب گل ختمی، آرد باقالا، بذز شنبلیله، کشمش و گل می‌تواند به تسکین درد و التهاب و بهبود آبسه مقعدی کمک کند. با این حال این روش‌ها فقط جنبه‌ی حمایتی و کنترلی داشته و باید هر چه سریع تر برای درمان مؤثر آبسه مقعدی به پزشک مراجعه شود.

درمان آبسه مقعد با دارو

افراد سالم معمولاً، نیازی به درمان آنتی‌بیوتیک‌ی ندارند. درمان اولیه آنتی‌بیوتیک به تنهایی در حل و فصل عفونت بی‌اثر است و به سادگی مداخله جراحی را به تعویق می‌اندازد. نیاز به استفاده معمول ازپماد آبسه مقعدی یا آنتی بیوتیک‌ ها در بیماران مبتلا به آبسه مقعدی ثابت نشده است و در بهبود سریع‌تر و یا کاهش میزان عود تأثیری نداشته است. بنابراین در بسیاری از این بیماران درمان کمکی با آنتی‌بیوتیک غیر ضروری در نظر گرفته شده است. با این حال، مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک ممکن است در بیماران مبتلا به برخی بیماری‌ها توصیه شود، مانند:

• پاسخ التهابی سیستمیک یا سپسیس
• سلولیت گسترده
• دیابت
• سرکوب سیستم ایمنی
• اختلالات دریچه قلب یا دارای دریچه مصنوعی

آنتی بیوتیک وریدی مناسب باید قبل و بعد از عمل بر اساس رنگ آمیزی گرم و یا به صورت تجربی برای پیشگیری و درمان در افراد کم ‌توان با سیستم ایمنی ضعیف تجویز می‌شود. انواع آنتی‌بیوتیک‌های پروفیلاتیک شامل:

• آمپی سیلین-سولباکتام: آمپی سیلین-سولباکتام نشان دهنده ترکیبی از یک مهار کننده بتالاکتاماز با پنی‌سیلین است. این دارو با سنتز سلول‌های دیواره‌ای باکتری در فرآیند تکثیر فعال آن تداخل ایجاد می‌کند. این دارو به عنوان یک جایگزین برای آموکسی‌سیلین خوراکی استفاده می‌شود. آمپی سیلین-سولباکتام پوست، فلور روده‌ای و بی‌هوازی را پوشش می‌دهد و برای عوامل بیماری‌زا بیمارستانی ایده آل است
• ایمی پنم- سیالستین: ایمی پنم- سیالستین به صورت تجربی برای بیماران به شدت بیمار بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) استفاده می‌شود. کشت خون و بررسی حساسیت نتایج انتخاب آنتی‌بیوتیک را هدایت می‌کند
• ایمی پنم- سیالستین: ایمی پنم- سیالستین به صورت تجربی برای بیماران به شدت بیمار بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) استفاده می‌شود. کشت خون و بررسی حساسیت نتایج انتخاب آنتی‌بیوتیک را هدایت می‌کند
• آمپی سیلین: آمپی سیلین، یک پنی سیلین طیف گسترده است که به عنوان یک جایگزین برای آموکسی‌سیلین مصرفی خوراکی، استفاده می شود. این داروی پروفیلاتیک در بیماران با دریچه مصنوعی قلب که در معرض خطر اندوکاردیت هستند، قبل از هر روش جراحی استفاده می‌شود. آمپی‌سیلین معمولاً داروی انتخابی پزشکان است مگر فرد به پنی‌سیلین حساسیت داشته باشد که در آن صورت سفازولین یا کلیندامایسین یک انتخاب مناسب خواهد بود
• سفازولین: سفازولین یک سفالوسپورین نسل اول است که با سنتز دیواره‌ی سلولی باکتری و مهار همانندسازی باکتری در از بین بردن آن نقش دارد. سفازولین در درجه اول در برابر فلور پوست، از جمله استافیلوکوک اورئوس فعال است و معمولاً به تنهایی برای پوشش و ساختار پوست استفاده می‌شود. این دارو به صورت تزریقی و عضلانی قابل استفاده است و اغلب در بیماران حساس به پنی‌سیلین با دریچه مصنوعی قلب که در معرض خطر اندوکاردیت هستند، استفاده می شود
• کلیندامایسین: کلیندامایسین آنتی‌بیوتیکی است که با دخالت در عملکرد طبیعی سلولی باکتری‌ها مانع رشد آن‌ها می‌شود. کلیندامایسین به طور گسترده بدون نفوذ به سیستم عصبی مرکزی (CNS) در بدن توزیع می‌شود. این دارو توسط کبد و کلیه دفع می‌گردد. این دارو در بیماران حساس به پنی‌سیلین با دریچه مصنوعی قلب در معرض خطر اندوکاردیت استفاده می‌شود

انواع بی‌حس‌کننده های موضعی مورد استفاده قبل از تخلیبه آبسه مقعدی شامل

• بی‌حسی لیدوکائین: لیدوکائین ۱ الی ۲ درصد با یا بدون اپی نفرین به منظور بی‌حسی موضعی آبسه استفاده می‌شود. اپی نفرین طول مدت اثر بی حس‌کننده لیدوکائین را با انقباض رگ‌های خونی اطراف انشعابات عصبی افزایش می‌دهد. لیدوکائین نفوذپذیری به یون‌های سدیم در غشاهای عصبی را کاهش می‌دهد
• کلرید اتیلن: کلرید اتیلن ممکن است همراه با لیدوکائین برای کند کردن درد آسپیراسیون با سوزن استفاده شود، اما فقط تا حدی مؤثر است. این ماده باید بلافاصله قبل از تخلیه اسپری شود
• بوپیواکائین و اپی نفرین: بوپیواکائین نفوذپذیری به یون‌های سدیم در غشاهای عصبی را کاهش می‌دهد و اپی نفرین طول مدت اثر بی‌حس کننده بوپیواکائین را با ایجاد انقباض رگ‌های خونی اطراف انشعابات عصبی افزایش می‌دهد

کنترل درد در امر کیفیت مراقبت از بیمار ضروری است. مسکن باعث ایجاد احساس راحتی در بیمار خواهد شد. برخی از داروهای آرامش‌بخش شامل

• مپریدین: مپریدین ضد دردی با عملکردی مشابه مورفین است. مپریدین ممکن است در ترکیب با پرومتازین برای افزایش اثردهی مورد استفاده قرار گیرد
• پرومتازین: پرومتازین داروی است که در درمان تهوع و استفراغ مؤثر است. در ترکیب با ضد دردهایی مانند مپریدین، ممکن است اثر هم افزایی داشته باشند
• بنزودیازپین: بنزودیازپین یک داروی ضداضطراب برای بیمارانی است که نگران آسپیراسیون با سوزن، مطالعات تصویر برداری یا عمل جراحی هستند
• میدازولام: میدازولام خواب‌آور و آرام‌بخش است که در بیمارانی که نیاز به آرام‌بخش حاد یا کوتاه مدت دارند مانند جراحی سرپایی آبسه مقعد مفید است
• لورازپام: لورازپام یک خواب‌آور و آرام‌بخش است که شروع کوتاه اثر و نیمه عمر نسبتاً طولانی دارد. این دارو هنگامی که بیمار باید برای بیش از ۲۴ ساعت بی‌هوش شود، بسیار عالی است.

روش سرپایی تخلیه

به دلیل ماهیت حاد آبسه سطحی، آماده سازی روده قبل از عمل امکان پذیر نمی‌باشد و به طور معمول غیر ضروری است. بی‌دردی کافی قبل از تخلیه‌ی چرک الزامی است. توصیه می‌شود تا محلول لیدوکائین ۲ درصد همراه با اپی‌نفرین به اطراف حاشیه آبسه به صورت زیر جلدی، عضلانی یا داخل وریدی تزریق شود. اسپری کلرید اتیلن در منطقه بلافاصله قبل از آسپیراسیون نیز ممکن است به کاهش درد و ناراحتی ناشی از آسپیراسیون کمک کند.

اثر خنک کننده کلرید اتیلن گیرنده‌های درد را به طور موقت در انتقال سیگنال‌های درد به قشر مغز ناتوان می‌کند. پس از برش سطحی آبسه با فشار دستی آن را تخلیه می‌کنند و پس از شست‌و‌شوی حفره، روی سطح آن یک گاز استریل قرار داده و پس از ۲۴ ساعت آن را بر می‌دارند.