انواع روش های جراحی بیماری کرون

حتی با داشتن دارو و رژیم مناسب، دو سوم تا سه چهارم افراد مبتلا به بیماری کرون، در طول زندگی خود به جراحی نیاز پیدا خواهند کرد. این در حالی است ‌که جراحی، بیماری کرون را درمان نمی‌کند بلکه فقط می‌تواند بخش سالم از لوله‌ی گوارش فرد مبتلا به بیماری کرون را حفظ کند و او را به بهترین کیفیت زندگی بازگرداند. زمانی که داروها دیگر نمی‌توانند علائم را کنترل کنند، جراحی لازم است یا اگر فیستول، شقاق یا انسداد روده ایجاد شود، انجام آن ضروری می‌شود. جراحی اغلب شامل حذف بخش آسیب دیده‌ی روده و سپس متصل نمودن دو انتهای روده سالم به هم است. با این وجود چندین سال پس از زمانی که تمام قسمت‌های آسیب دیده‌ی روده‌ی بیمار برداشته می‌شود، التهاب در روده‌های سالم باز می‌گردد.

در چه مواردی جراحی انجام می شود؟

جراحی در بیماری کرون به طور عمده برای موارد زیر استفاده می‌شود:

• در صورت عدم کارایی داروها برای کنترل علایم بیمار؛
• در صورت غیرقابل تحمل بودن عوارض جانبی داروها؛
• حذف قسمت مسدود روده‌ی کوچک بیمار؛
• زهکشی از آبسه‌های شکمی و پری رکتال؛
• درمان فیستول‌‌ شدید مقعدی؛
• درمان فیستول داخلی عفونی (مانند فیستول بین کولون و مثانه)؛
• تنگی روده‌ی شدید؛
• خونریزی گسترده در روده؛
• سوراخ شدگی دیواره‌ی روده؛
• مگاکولون سمی؛

انواع روشهای جراحی کرون

به طور کلی حدود ۷۰ درصد از افراد مبتلا به بیماری کرون در نهایت نیاز به عمل جراحی پیدا خواهند کرد. نوع روش جراحی بسته به علت، شدت بیماری و محل بیماری مورد نظر انتخاب می‌شود. تقریبا ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به بیماری کرون، عود علایم خود را طی سه سال و ۶۰ درصد موارد طی ده سال تجربه می‌کنند. از بین بردن بخشی از روده‌ها ممکن است باعث کاهش عملکرد کلیه، اسهال یا منجر به سوء‌تغذیه شود. همچنین باید توجه داشت که جراحی برای همه اجرایی نیست. بهتر است که پیش از انتخاب روش درمانی جراحی به اندازه کافی اطلاعات جمع‌آوری شده و با متخصصان مراقبت‌های بهداشتی مناسب برای تعیین بهترین درمان ممکن مشورت شود.
انواع روش‌های جراحی در بیماری کرون عبارت‌اند از:
استریکچرپلاستی: در این روش جراحی قسمت‌های مسدود یا تنگ روده، گشاد خواهد شد. در واقع در روش استریکچرپلاستی هیچ بخشی از روده حذف نخواهد شد. بیماری کرون در روده‌ی کوچک اغلب در مناطق متناوب روده دیده می‌شود.
رزکسیون: یک روش جراحی است که در آن بخشی از روده برداشته می‌شود. این روش در موارد پیشرفته‌ی بیماری که در آن قسمت‌های آسیب‌دیده‌ی روده به یکدیگر بسیار نزدیک هستند، کاربرد دارد. پس از برداشت قسمت آسیب دیده‌ی روده، دو سر سالم روده با روشی به نام آناستوموز به هم متصل می‌شوند. از بین بردن بخش آسیب دیده‌ی روده ممکن است علایم بیماری را برای سال‌های بسیار تسکین دهد. اما بیماری می‌تواند در نزدیکی نقطه‌ای که دو بخش روده به هم متصل می‌شوند، بازگردد.
کلستومی: در روش کلستومی همه‌ی روده‌ی آسیب دیده حذف خواهد شد. این عمل در بیماری‌های گسترده و بسیار شدید پیشنهاد می‌شود. با این حال ممکن است امکان اتصال مستقیم رکتوم به روده‌ی کوچک وجود داشته باشد، البته در صورتی که رکتوم تحت تأثیر بیماری کرون قرار نگرفته باشد و نیاز به حذف نداشته باشد.
پروکتوکولکتومی: در صورتی که هر دو قسمت رکتوم و روده‌ی بزرگ آسیب ببینند، هر دو قسمت طی عمل جراحی‌ای به نام پروکتوکولکتومی برداشته می‌شوند. پروکتوکولکتومی همراه با ایلئوستومی انجام می‌شود. در این عمل جراحی پایان روده‌ی کوچک از طریق یک سوراخ در شکم خارج شده و به کیسه‌ی جمع‌آوری مدفوع منتهی می‌شود. سوراخ ایجاد شده بر روی شکم برای خروج روده استوما نامیده می‌شود. کیسه‌ی دفع مدفوع به سطح شکم چسبیده و زیر لباس پنهان است. این کیسه‌های جمع آوری مدفوع قابل تخلیه هستند.
معمولاً، بعد از این‌که بخش‌هایی از روده‌ی بیمار طی جراحی برداشته می‌شود، بیمار تا چندین سال از علایم بیماری رهایی می‌یابد. جراحی هنگامی که با مؤفقیت انجام شود، می‌تواند به بهبود قابل توجه کیفیت زندگی بیمار منجر شود. با این حال، در بسیاری از بیماران جراحی شده، در نهایت بیماری کرون باز می‌گردد. محل عود بیماری معمولاً در محل جراحی قبلی یا نزدیک آن قرار دارد. در حدود نیمی از بزرگسالانی که سابقه‌ی عمل رزکسیون برای درمان بیماری کرون خود دارند، در عرض پنج سال مجدداً دچار بازگشت بیماری خواهند شد. در حقیقت، نیمی از بیماران می‌توانند انتظار داشته باشند در طی پنج سال پس از جراحی نیاز به جراحی مجدد پیدا کنند. عود معمولاً در نزدیکی محل اتصال دو بخش روده‌ی سالم – آناستوموز – و یا در محل ایلئوستومی است. خطر ابتلا به عود را می‌توان با مصرف برخی داروها برای کاهش التهاب کم کرد. مصرف برخی داروها مانند Pentasa یا مرکاپتوپرین در برخی از بیماران برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری کرون پس از عمل جراحی مفید بوده است. شواهدی به نفع تأثیر مثبت درمان دارویی پس از عمل جراحی برای تأخیر در عود بیماری کرون وجود دارد. به نظر می‌رسد برخی از داروها مانند مزالامین در کاهش خطر بازگشت عود پس از عمل تا ۳ سال مؤثر است.
فرد مبتلا به بیماری کرون که به یک فیستول یا آبسه مقعدی نیز دچار شده است، ممکن است به عمل جراحی دیگری نیز نیاز داشته باشد. فیستول‌ها، گذرگاه‌های غیر طبیعی هستند که معمولاً نیاز به عمل جراحی خواهند داشت. به منظور پاکسازی آبسه، محل عفونت باید تخلیه شود. بیمار باید برای تشخیص محل دقیق آبسه یک اسکن کامپیوتری (CT) انجام دهد. در برخی موارد، می‌تواند با یک برش سطحی از طریق پوست تخلیه شود. اما در بسیاری از موارد، برای درمان آبسه مقعدی، جراحی مورد نیاز است.