بواسیر که با نام علمی هموروئید Hemorrhoid هم شناخته می شود از شایع ترین بیماری های مقعدی است که افراد در هر سنی می توانند به آن دچار شوند. این بیماری در اثر تورم و التهاب رگ های ناحیه ی مقعد به وجود می آید.
در ناحیه ی مقعد مویرگ ها و رگ های خونی فراوانی قرار گرفته اند که بسیار پرخون و انعطاف پذیرند. گاهی این مویرگ ها و رگ ها در اثر عوامل متعددی از جمله یبوست در معرض فشار و کشیدگی بیش از اندازه قرار می گیرند. در نتیجه رگ ها دچار کشیدگی، تورم، التهاب، از هم گسیختگی و پارگی می شوند و بیماری بواسیر یا هموروئید به وجود می آید.
یکی از عواملی که در ایجاد بیماری بواسیر به عنوان یک عامل مهم شناخته شده است یبوست است. در هنگام یبوست اجابت مزاج به سختی صورت می گیرد. از این رو خروج مدفوع سخت و سفت می تواند فشار زیادی را به رگ های دیواره ی مقعد وارد کند و آنها را در معرض کشش شدید قرار می دهد. به همین دلیل رگ ها دچار آسیب و التهاب می شوند.
بواسیر درجات مختلفی دارد و بسته به میزان آسیبی که به رگ ها وارد شده است و میزان و شدت علائم می توان درجات آن را تعیین کرد. گاهی بواسیر در حد بسیار خفیف است و بیمار هیچگونه علائم و نشانه های خاصی مبنی بر درد، سوزش و خونریزی احساس نمی کند. اما گاهی میزان و شدت آسیبی که به رگها وارد شده است بسیار بالاست و علائم و نشانه های زیادی برای بیمار به وجود می آید که خونریزی از بارز ترین آنهاست.
بواسیر خونی نوعی از بواسیر است که بیمار با خونریزی بسیار زیادتری نسبت به موارد دیگر بواسیر مواجه است و به دنبال اجابت مزاج یا گاهی در مواقع عادی با خونریزی زیادی از مقعد خود روبرو می شود. این نوع بواسیر می تواند بسیار خطرناک باشد. بیمار را در معرض کم خونی و فقر آهن قرار دهد ازاین رو بیمار باید سریعا تحت درمان پزشکی فوری قرار بگیرد.
بواسیر خونی زمانی به وجود می آید که رگ های ناحیه ی مقعد در اثر فشار و کشش شدید دچار آسیب و پارگی شدیدی شده اند و خونریزی به وجود آمده است.
انواع بواسیر خونی
بواسیر خونی به دو نوع کلی تقسیم می شود :
بواسیر خارجی
در این نوع بواسیر مویرگ ها و رگ های قسمت خارجی مقعد دچار آسیب و کشیدگی می شوند. بیرون زدگی و خونریزی از شایع ترین علائم این نوع بواسیر است. در این حالت از بواسیر بیمار با درد بیشتری مواجه خواهد شد.
عکس بواسیر خونی خارجی
بواسیر داخلی
این نوع بواسیر در نواحی داخلی مقعد و در ۴ سانتی متر انتهایی روده بزرگ اتفاق میفتد. این نوع بواسیر علائم و نشانه های کمتری دارد و معمولا خونریزی آن از نوع داخلی است که بیمار در اغلب موارد متوجه آن نمی شود.
علائم بواسیر خونی
بیماری بواسیر از بیماری های پرنشانه است و علائم و نشانه های آن به راحتی قابل تشخیص است. اما آیا هر خونریزی از مقعد نشانه بواسیر یا هموروئید می باشد؟؟؟ باید بگوییم که سایر بیماری های گوارشی و مقعدی هم تا حد زیادی علائم و نشانه هایی مشابه با بیماری بواسیر دارند از جمله بیماری سرطان روده. از این رو بهتر است که در هنگام مشاهده ی هرگونه علامتی برای تشخیص و بررسی دقیق تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علائم و نشانه های کلی بواسیر شامل موارد زیر است.
- دفع خون روشن به همراه دفع مدفوع یا پس از آن که می تواند به صورت بسیار خفیف باشد و گاها در مواردی بسیار شدید است. این خون به صورت جداگانه و به همراه مدفوع خارج می شود.
- احساس درد مقعد که در هنگام اجابت مزاج می تواند شدت آن بیشتر شود.
- احساس سوزش و خارش در ناحیه ی مقعد
- وجود التهاب و تورم در اطراف ناحیه ی مقعد
- وجود زائده ها و بیرون زدگی های گوشتی در اطراف ناحیه ی مقعد
- ترشح مخاط
- خروج مواد لزج و چسبنده ی بی رنگ به هنگام دفع مدفوع
- احساس دفع ناکامل مدفوع
تشخیص افتراقی
برای تشخیص علت اصلی عارضه و علائمی که ایجاد شده است، پزشک از تشخیص افتراقی استفاده می نماید. برای این منظور لازم به آشنایی با بیماری هایی است که علائمی مشابه با بواسیر دارند. برخی از این بیماری ها به این شرح است:
- سرطان روده و رکتوم : این سرطان اغلب در روده بزرگ و رکتوم ایجاد شده و علائمی مشابه با بواسیر ایجاد می کند. این بیماری قبل از ۴۰ سالگی نادر است و علائمی از جمله خونریزی، ناراحتی، تغییرات عادات روده ای، درد شکم، کاهش وزن و … ایجاد می کند.
- بیماری التهابی روده (IBD) : بیماری های التهابی روده شامل کرون و کولیت است. التهاب روده،خونریزی، ناراحتی رکتوم، التهاب، اسهال، کاهش وزن و تب را ایجاد می نماید. بیماری های التهابی مزمن هستند و اغلب بزرگسالان جوان را درگیر می کند.
- شقاق : شقاق ایجاد ترک در دیواره خارجی مقعد است که علائمی مشابه با بواسیر را ایجاد می کند. شقاق موجب درد، سوزش و خونریزی می شود و عامل آن اغلب یبوست شناخته می شود. این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد و اغلب با درمان های خانگی درمان می شود.
- خارش مقعد : خارش مقعد یک نوع درماتیت موضعی است. در این حالت فرد سوزش و خارش شدیدی را تجربه میکند. این مشکل می تواند به علت رطوبت بیش از حد و یا حساسیت غذایی ایجاد شود.
- زگیل تناسلی یا مقعد : زگیل یکی از بیماری های مقاربتی (STD) است. این بیماری می تواند در ناحیه مقعد ایجاد شود و علائمی مانند درد و خونریزی را ایجاد کند. زگیل تناسلی به واسطه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود و باید درمان شود زیرا رشد و افزایش آن شانس ابتلا به سرطان رکتوم را افزایش می دهد. دیگر STD ها، از جمله کلامیدیا و گنوره، همچنین می توانند در ناحیه مقعد ایجاد شوند و نشانه های تحریک و خونریزی را ایجاد کنند.
در چه شرایطی برای درمان بواسیر یا هموروئید باید به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر نشانه های بیماری ایجاد شده لازم است برای تشخیص دقیق تر و درمان هموروئید با پزشک متخصص گوارش یا جراح مشورت نمایید. در صورت دارا بودن شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید.
- خونریزی مکرر رکتوم برای اولین بار
- خونریزی شدید از رکتوم
- خونریزی رکتال که به مراقبت های خانگی پاسخ نمی دهد.
- تجربه علائم بواسیر مانند درد، فشار، خارش، و سوزش، که بعد از چند روز به مراقبت های خانگی پاسخ نمی دهد.
- علائم بواسیر همراه با علائم دیگر مانند تب، کاهش وزن، درد شکمی یا تغییر عادت های روده ای وجود دارد.
راه های درمان بواسیر خونی
بواسیر خونی به علت اینکه باعث از دست رفتن خون زیادی می شود می تواند خطرات و مشکلات زیادی را به همراه خود داشته باشد از این رو درمان خونریزی بواسیر از اهمیت زیادی برخوردار است.
برای درمان بواسیر خونی روش ها و تکنیک های درمانی متعددی وجود دارد. در یک تقسیم بندی کلی روش های خانگی و روش های پزشکی از مهم ترین درمان های شناخته شده برای درمان خونریزی بواسیر شناخته می شوند ولی از آنجایی که بواسیر خونی درجه ی پیشرفته تری از بیماری بواسیر است ممکن است درمان های خانگی پاسخ درمانی لازم را به دنبال نداشته باشند و با شکست مواجه شوند. از همین رو درمان های پزشکی برای درمان بواسیر موثرتر و قطعی ترند.
در میان درمان های پزشکی موثرترین و قطعی ترین روش درمانی، درمان با لیزر است که بیشترین میزان موفقیت را به همراه دارد.
درمان های پزشکی بواسیر شامل موارد زیر است:
- درمان دارویی
- درمان با لیزر
- درمان با جراحی
داروی بواسیر خونی
تا به امروز داروی موثر و قطعی که بتواند به عنوان درمان قطعی بواسیر جایگزین سایر روش های درمانی شود کشف نشده است ولی برای بیمارانی که بواسیر آنها در مرحله ی اولیه قرار دارد و هنوز علائم و نشانه های آن پیشرفت زیادی نکرده است می توان با یک سری دارو ها از میزان علائم و نشانه های بیماری آنها کاست .
این داروها شامل موارد زیر است :
- آنتی بیوتیک ها
- مسکن ها
- ضد التهاب ها
- ملین ها
هیچ کدام از داروهای فوق در درمان قطعی بیماری بواسیر نقشی ندارند.
درمان بواسیر خونی در طب سنتی
در طب سنتی روش ها و درمان های متعددی برای درمان بواسیر ذکر شده است. هدف از ارائه ی این روش های درمانی، بهبودی سریع تر بیمار و عدم نیاز به مداخلات پزشکی است. بسیاری از افراد تمایل ندارند که بدن خود را به تیغ جراح بسپارند. از طرفی همه ی ما می دانیم که عمل جراحی بواسیر یکی از سخت ترین و دشوارترین عمل هاست که در کنار عوارض متعددی که بعد عمل جراحی برای بیمار به وجود می آورد با درد و خونریزی زیادی همراه است. در موارد زیادی هم بیماران پس از انجام عمل جراحی بواسیر شاهد بازگشت این بیماری بوده اند و رضایت چندانی از آن نداشته اند. هزینه های بالای جراحی هم بسیاری از افراد را از انجام آن منصرف می کند.
لیزردرمانی هم با اینکه از قطعی ترین و موثرترین روش های درمان بواسیر است ولی هزینه ی بالایی دارد و به همین دلیل بسیاری از افراد زمانی که به بیماری بواسیر متوجه می شوند ابتدا به روش های درمانی طب سنتی روی می آورند.
اثربخشی بالا و بی ضرر بودن بسیاری از روش های درمانی طب سنتی بارها مورد تاکید اطبای طب سنتی قرار گرفته است و حتی حکیم بزرگ ابن سینا هم در موارد زیادی به آن اشاراتی داشته است.
شاید نتایجی که از طب سنتی گرفته می شود در طولانی مدت به دست بیاید و گاها در موارد زیادی هم این خط درمانی با شکست مواجه می شود ولی بزرگ ترین مزیتی که درمان های طب سنتی دارند بی عارضه بودن و بی خطر بودن این روش هاست که به سلامتی شما هیچ آسیبی نمی زند و باعث پیشرفت بیماری شما نخواهد شد.
طب سنتی طیف وسیعی از درمان ها، اقدام ها و توصیه ها را در بر می گیرد که از نوع تغذیه تا سبک زندگی شما را شامل خواهد شد. در ادامه با انواع روش های طب سنتی که برای درمان بواسیر معرفی شده است آشنا خواهیم شد.
درمان خانگی بواسیر خونی
درمان های خانگی متعددی برای درمان بیماری بواسیر وجود دارد. بسیاری از این روش ها را به آسانی می توان در منزل انجام داد. این روش های درمانی در کاهش علائم و نشانه های بواسیر موثرند و می توانند تا حد زیادی در روند بهبودی بیمار و همچنین در راستای پیشگیری از بواسیر مفید باشند.
- نوشیدن آب فراوان در طول روز به میزان ۸ الی ۹ لیوان
- انتخاب رژیم غذایی سرشار از فیبر مثل میوه ها و سبزیجات تازه
- نشستن در ظرف آب گرم و نمک برای مدت ۲۰ دقیقه برای ۳ الی ۴ بار در طول روز
- استفاده از توالت فرنگی و پرهیز از نشستن های طولانی مدت و زور زدن
- انجام ورزش و پیاده روی های منظم روزانه
- پرهیز از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر
- پرهیز از مصرف مواد کافئین دار
- پرهیز از نشستن و ایستادن برای مدت زمان طولانی
- استفاده از کیسه ی یخ برای تسکین درد و خونریزی های مقعدی
- درمان سریع اسهال و یبوست
- حفظ تناسب وزن
